The events carried out on 4th September 1939 in Żarki with reference to the German war crimes placed in Górny Śląsk, Zagłębie Dąbrowskie and district of Częstochowa

Jarosław Durka

In 2009, on the 70th anniversary of the outbreak of II World War, two books were edited to describe terrible events that occurred in Żarki (district of Częstochowa) in September 1939. The first one presents memoirs of Józef Morawiec, a man who lived in Żarki then. The second book, entitled “Meldefahrer X. Album przywieziony z wojny”, was written by Ryszard Wójcik. It is a report that follows the German soldier’s footsteps. The report is based on his photos placed in an album. The incidents happened in Żarki were not an exception. Such situations took place in several towns occupied by the German army in September 1939. The extermination was more intensive in the area that had belonged to Germany before the I World War. On 8th October Adolf Hitler incorporated the area, called the Eastern Territories, in the Reich. Nevertheless, war crimes happened beyond the Eastern Territories as well (e.g. in Żarki, a town set in German-occupied Poland). The history of the war crimes proves that not only a small group of Hitler devotees, fanatic Nazis but also numerous German institutions, thousands of soldiers were responsible for the extermination process in Europe.

W 2009 roku – w 70-tą rocznicę wybuchu II wojny światowej ukazały się dwie książki, opisujące tragiczne wydarzenia września 1939 roku w Żarkach koło Częstochowy. Pierwsza z nich to wspomnienia mieszkańca Żarek – Józefa Morawca. Druga książka została napisana przez Ryszarda Wójcika i nosi tytuł: „Meldefahrer X. Album przywieziony z wojny”. Jest to reporterski zapis poszukiwań związanych z zawartością albumu niemieckiego żołnierza. Wydarzenia w Żarkach nie były wyjątkiem. Podobne sytuacje miały miejsce w innych miejscowościach zajmowanych przez wojska niemieckie we wrześniu 1939 roku. Nasilenie eksterminacji nastąpiło przede wszystkim na tych ziemiach polskich, które przed pierwszą wojną światową znajdowały się w państwie niemieckim. 8 października 1939 roku Adolf Hitler włączył je do Rzeszy, jako tzw. ziemie wschodnie. Do zbrodni jednak także często dochodziło poza tym obszarem. Przykładem mogą być Żarki, które przecież znalazły się poza granicami tzw. ziem wschodnich i weszły w skład Generalnego Gubernatorstwa. Historia tych zbrodni wojennych pokazuje, że za eksterminację ludności w Europie nie odpowiada jedynie garstka zagorzałych zwolenników Hitlera skupionych w SS, fanatycznych nazistów, ale także cały szereg niemieckich instytucji i tysiące żołnierzy, którym od lat wpajano zasady rasizmu.