Umiejętności Polaków – wyniki Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych (PIAAC)

Marta Palczyńska

Raport przygotowany w ramach projektu systemowego Badanie jakości i efektywności edukacji oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego, współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych.

Niniejszy raport przedstawia wyniki Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych PIAAC (The Programme for the International Assessment of Adult Competencies) przeprowadzonego w latach 2011-2012 w 24 krajach. Badanie przygotowała Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Łącznie przebadano 166 tys. osób w wieku 16-65 lat, w tym ponad 9 tys. Polaków. Unikatową częścią badania jest bezpośredni pomiar trzech umiejętności: rozumienia tekstu, rozumowania matematycznego oraz wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK). Kompetencje mierzone w PIAAC są niezbędne do funkcjonowania we współczesnym świecie oraz nabywania nowej wiedzy i nowych umiejętności. Pierwsze trzy rozdziały raportu obejmują wprowadzenie do koncepcji i metodologii badania: omówiona jest historia badań kompetencji, rola kapitału ludzkiego w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju oraz cele badania PIAAC i definicje mierzonych w nim umiejętności. Ponadto przedstawiony jest schemat wywiadu i pomiaru umiejętności, a także opis realizacji badania w Polsce. Kolejne rozdziały poświęcone są analizie wyników PIAAC, z naciskiem na analizę wyników Polaków. Przedstawione są kolejno wyniki PIAAC w perspektywie międzynarodowej, zróżnicowanie kompetencji Polaków, w tym w odniesieniu do ich sytuacji na rynku pracy, intensywności wykorzystywania badanych umiejętności oraz aktywności edukacyjnej. Osobne rozdziały poświęcone są kompetencjom osób młodych rozważanych w kontekście ich ścieżek edukacyjnych i losów zawodowych, analizie zróżnicowania kompetencji wykorzystywania TIK oraz porównaniu wyników badania IALS (przeprowadzonego w Polsce w 1994 r.) i PIAAC. Uzyskane wyniki są dobrą bazą do dalszych pogłębionych analiz.