Zaangażowanie „Ruchu Pedagogicznego” w popularyzację czytelnictwa książek dla dzieci wśród nauczycieli i rodziców w latach 1912–1939

Cel: Celem artykułu było zbadanie, w jaki sposób na łamach „Ruchu Pedagogicznego” na początku XX w. i w okresie międzywojennym propagowano czytelnictwo książek dla dzieci. Metoda: Zastosowano jakościową analizę materiału źródłowego. Wyniki: Ustalono, że na łamach „Ruchu Pedagogicznego” zamieszczano teksty (artykuły, recenzje, notatki kronikarskie) popularyzujące czytelnictwo. Wskazywano w czasopiśmie kryteria, które decydowały o tym, że książka może mieć pozytywny wpływ na rozwój dziecka. Prezentowano wyniki badań i inicjatyw mających na celu upowszechnienie czytelnictwa. Podkreślano potrzebę czytania książek dla dzieci, proponowano wartościowe pozycje z literatury dziecięcej, przedstawiano również publikacje, których czytanie nie mogło przynieść dziecku korzyści. W każdym przypadku uzasadniano przyjęte stanowisko. Autorami wymienionych treści byli wykładowcy uniwersyteccy, wybitni nauczyciele, praktycy, wdrażający nowatorskie metody pracy pedagogicznej. Wnioski: Na początku XX w. wzrosło zainteresowanie literaturą dziecięcą, a w kolejnych latach – także rolą czytelnictwa w procesie wychowania i kształcenia dziecka. W „Ruchu Pedagogicznym” zwracano uwagę nauczycieli i rodziców na znaczenie czytania książek w rozwoju intelektualnym, emocjonalnym i społecznym dziecka. Starano się rozbudzać potrzebę kontaktu z literaturą oraz wyjaśniać jej wpływ na dziecko. Właściwy dobór lektury miały ułatwiać rady i wskazówki specjalistów. Podane przykłady popularyzacji czytelnictwa mogą służyć jako wzór także w obecnych czasach, kiedy trzeba wręcz przekonywać rodziców i dzieci o roli obcowania z wartościowym piśmiennictwem.

The aim: The aim of the article was to investigate how the “Pedagogical Movement” at the beginning of the 20th century, and in the interwar period, promoted the reading of books for children. An important task was to analyse the texts published then, from the point of view of how book readings was encouraged, how readers were helped to make the right choice and what initiatives promoting reading were advertised. Method: Qualitative analysis of the source material was applied. Results: It was found that the “Pedagogical Movement” published information (articles, reviews, chronicler’s notes) popularizing reading. The journal indicated the criteria that determined that a book could have a positive influence on the child’s development. The results of research and initiatives aimedat popularization of reading were presented. The need to read children’s books was emphasized, valuable books from children’s literature were pointed out, and books whose reading would not be beneficial for the child were pointed out. In each case, the position adopted was justified. The authors of the above mentioned content were university lecturers, eminent teachers and practitioners implementing innovative methods of pedagogical work. Conclusions: At the beginning of the 20th century there was a growing interest in children’s literature, and in the following years also in the role of reading in the process of child rearing and education. According to the findings of the “Pedagogical Movement”, the attention of teachers and parents was drawn to the importance of reading books in the child’s intellectual, emotional and social development. Attempts were made to awaken the need to read books by explaining their impact on children. Advice and guidance was given on what to pay attention to when choosing a book. These examples of reading promotion can still serve as a model in our times. All the more so as in the 21st century there is a growing need to convince parents and children about the value of reading books and the importance of appropriate book selection.