Bezpieczeństwo żywności jako nowa dyscyplina nauki

Artykuł poświęcony jest złożonym procesom rozwoju nauki, w tym zwłaszcza wyodrębniania się nowych dyscyplin i subdyscyplin wiedzy. Podstawowym jego celem jest ukazanie procesu oraz uwarunkowań wyodrębniania się nowej dyscypliny nauk, jaką jest bezpieczeństwo żywności. Bezpieczeństwo żywności jako nowa dyscyplina nauki zostaje wyodrębniona w oparciu o przedmiot, czyli status żywności w obszarze jej cech zdrowotnych i zgodności właściwości jakościowych żywności ze stanem faktycznym oraz celem, jakim jest ochrona życia i zdrowia konsumentów oraz ich interesów ekonomicznych. Bezpieczeństwo żywności, według terminologii Kuhna, znajduje się obecnie na etapie tzw. przedparadygmatycznego okresu rozwoju. Charakteryzuje go zróżnicowanie podejść do obszaru bezpieczeństwa żywności, zakresu badawczego oraz stosowanej terminologii. Należy jednak podkreślić, że ostatnie lata przyniosły coraz większą zgodność i to zarówno ze strony przedstawicieli „nurtu instytucjonalnego”, jak i autorskiego w sprawie tożsamości bezpieczeństwa żywności jako (sub)dyscypliny nauki. Dotyczy to przede wszystkim obszaru badawczego, do którego coraz powszechniej zalicza się zarówno bezpieczeństwo zdrowotne, jak i bezpieczeństwo ekonomiczne żywności.

The article is dedicated to the complex processes of science development, especially the separation of new disciplines and sub-disciplines of knowledge. Its main aim is showing the process and conditions of separation of a new science discipline, which is food safety. Food safety as a new discipline of science is separated on the basis of the subject, i.e. the status of food in the area of its health characteristics and quality standards and the goal of protecting the life and health of consumers and their economic interests. Food safety, using the terminology of Kuhn, is currently at the stage of the so-called pre-paradigmatic period. It is characterized by the diversity of approaches to food safety, the scope of research and the used terminology. It should be emphasized, however, that recent years have brought even greater compliance, both from the representatives of institutional and author mainstream on the identity of food security, as a (sub)discipline of science. This applies, first of all, to the research area, which increasingly includes both, health and economic safety of food.