Kultura serbska w okresie panowania osmańskiego. Płaszczyzny adaptacji – płaszczyzny alienacji

Artykuł dotyczy kultury serbskiej i jej różnych płaszczyzn w okresie osmańskim. Skoncentrowano się zwłaszcza na okresie początkowym panowania osmańskiego, w którym Imperium Osmańskie przejawiało specyficzny pragmatyczny stosunek do chrześcijańskich poddanych, absorbując ich lokalne praktyki i wzorce społeczno-kulturowe. Imperium Osmańskie adaptowało oraz włączało je we własne struktury feudalno-administracyjne i społeczno-polityczne, nawet jeśli były sprzeczne z islamem i prawem szariatu. Turcy osmańscy dążyli przede wszystkim do zachowania politycznej, kulturowej i społecznej ciągłości. W artykule skupiono się również na zjawisku kulturowego i religijnego synkretyzmu, który poddano analizie w relacji do zjawisk związanych z tendencjami antysynkretycznymi. Głównym zaś celem było ukazanie wpływu kultury serbskiej na proces konstruowania wspólnej multietnicznej, multikonfesyjnej i multijęzykowej kultury rozwijającej się w osmańskiej Rumelii.

This work deals with Serbian culture and its various levels during the Ottoman period, especially from the second half of the 15th century till the first half of the 16th century. At that time, the Ottoman Empire had a specific pragmatic attitude towards its Christian subjects, absorbing their local practices, forms, cultural patterns. The Ottoman Empire adapted and incorporated them into its own feudal-administrative and politico-social structures, even if they were against Islam and sharia. The Ottoman Turks aimed at preserving cultural, political and social continuity. Moreover, this period was characterized with specific cultural and religious syncretism. However, this conception cannot be accepted without reservation and should be analyzed in relation to anti-syncretic tendencies. The main aim of our interest here is Serbian cultural influence on the process of construction of common, multi-ethnic, multi-confessional and multi-linguistic culture developed under the Ottomans in Rumelia.