Trudności związane z badaniami ilościowymi w studiach nad współczesnymi migracjami. Wybrane zagadnienia

Artykuł ma na celu przybliżenie osobom zainteresowanym ilościowymi badaniami nad współczesnymi migracjami podstawowych trudności, z jakimi trzeba się zmierzyć w tym obszarze badawczym. Najwięcej uwagi poświęcono trudnościom definicyjnym. Problem ten jest wielopłaszczyznowy i poza samymi trudnościami w ustaleniu znaczenia danego terminu w grę wchodzą liczne wpływy o charakterze politycznym (celowościowym), prawnym, praktycznym, procesualnym i temporalnym. Dlatego problematyka ta stanowi również punkt wyjścia dla uwag czynionych w odniesieniu do pomiaru, interpretacji, dostępności, kontrowersji, niespójnych i niskiej jakości informacji zawartych w dostępnych bazach danych. Skutkiem tego jest rozproszenie danych i ich fragmentaryczność, co znacząco wpływa na możliwość prowadzenia badań porównawczych (zarówno między państwami, jak i różnymi kategoriami mieszkańców tego samego kraju). Omówiony został też przykładowy system gromadzenia danych o migracjach zagranicznych. Na zakończenie poczyniono kilka uwag na temat wybranych aspektów samego procesu badawczego, istotnych z punktu widzenia badań nad współczesnymi migracjami. Opis odnoszony jest do kontekstu polskiego i europejskiego.

The purpose of this article is to show those dealing with issues of contemporary migration studies, what are the basic difficulties arising from quantitative research in this field. Issues concerning definitions are tended to with the most focus. These are best described as multilayered, but aside from problems with deciding the meaning of a given concept, there is a number of influences that come into play – political (teleological), legal, practical, process-wise and temporal. For those reasons, all of the above serve as a point of departure for comments made in regard to measurements, interpretations, access, controversies, and inconsistent and low-quality information found in databases. As a result, data dispersion and fragmentation becomes a nuisance, which significantly hinders the ability to carry out comparative research, both between countries as well as different categories of citizens of a given country. Also discussed is a token data-mining system on the issues of foreign migration. Closing arguments touch on a several chosen aspects of an actual research process, relevant from the standpoint of contemporary migration studies. This reconstruction refers to both Polish and European contexts.