Stanowisko ekspertów w kwestii postępowania w przypadku pacjentów z jadłowstrętem psychicznym o ciężkim przebiegu, którzy nie wyrażają zgody na leczenie

Anorexia nervosa is a disorder which, in the absence of treatment or in an unfavourable course, can lead to the death of the patient. Frequently, reduced criticism is the element of the psychopathological picture which can result in lack of consent to the proposed treatment. The Mental Health Act specifies the situations in which the treatment without the person’s consent is acceptable. Ameeting of the team of experts appointed by the National Consultant in the field of Child and Adolescent Psychiatry was devoted to this issue. In the course of the discussion, the following opinion was formulated: there is a group of patients whose symptoms of anorexia nervosa meet the criteria for thought and perceptual disorders corresponding to the concept of mental illness within the meaning of article 23 and 29 of the Mental Health Act, while their physical condition and persistence in pursuing life-threatening behaviours pose danger to life. The symptoms meeting the criteria for thought and perceptual disorders corresponding to the concept of mental illness most often concern the assessment of reality (cause-and-effect relationships, assessment of one’s own health condition, perception of one’s own body). These beliefs are pathological in nature and are patently false (such as the conviction of one’s own obesity in an extremely emaciated person), despite being experienced as obvious. They are not subject to reflection or correction in the course of discussion, even in the face of clear evidence of exceedingly poor physical condition provided by additional tests. The character and severity of the symptoms correspond in such situations to the thought and perceptual disorders present in psychosis. There is, therefore, a group of patients with anorexia nervosa in whose case the disease can be considered a mental disorder within the meaning of the Mental Health Act and with respect to whom the fulfilment of the requirements stated in Art 23 or 29 of the Act can be established.

Jadłowstręt psychiczny to zaburzenie, które w przypadku braku leczenia lub niekorzystnego przebiegu może doprowadzić do zgonu chorego. Elementem obrazu psychopatologicznego często jest obniżony krytycyzm, mogący skutkować brakiem zgody pacjenta na proponowane leczenie. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego określa sytuacje, w których dopuszczalne jest leczenie osoby chorej bez jej zgody. Zagadnieniu temu poświęcone było posiedzenie zespołu ekspertów powołanego przez konsultanta krajowego w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży. W toku dyskusji sformułowano następującą opinię: istnieje grupa pacjentów, u których objawy jadłowstrętu psychicznego (anorexia nervosa) spełniają kryteria zaburzeń myślenia i spostrzegania odpowiadające pojęciu choroby psychicznej w rozumieniu art. 23 i 29 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, a stan fizyczny i uporczywe kontynuowanie zagrażających zachowań stwarzają zagrożenie życia. Objawy spełniające kryteria zaburzeń myślenia i spostrzegania odpowiadające pojęciu choroby psychicznej najczęściej dotyczą oceny rzeczywistości (związków przyczynowo-skutkowych, oceny własnego stanu zdrowia, postrzegania swojego ciała). Przekonania te występują w kontekście chorobowym i są ewidentnie fałszywe (jak przekonanie o własnej tuszy u osoby skrajnie wyniszczonej), lecz odczuwane jako oczywiste. Nie podlegają refleksji ani też korekcji w przebiegu dyskusji, nawet wobec ewidentnych dowodów skrajnie złego stanu fizycznego w badaniach dodatkowych. Charakter i nasilenie objawów odpowiadają wówczas zaburzeniom treści myślenia i spostrzegania w postaci psychotycznej. Istnieje zatem grupa pacjentów z jadłowstrętem psychicznym, w których przypadku choroba może być uznana za chorobę psychiczną w rozumieniu ustawy o ochronie zdrowia psychicznego i można stwierdzić spełnienie przesłanek art. 23 lub 29 tejże ustawy.