Radzenie sobie przez dzieci i młodzież z doświadczeniem choroby nowotworowej oraz skutkami jej leczenia

Introduction: Increasing attention has been recently awarded to the process of coping with cancer among children. Cancer is the second cause of deaths among children aged 1 to 19. Still, publications concerning this issue among teenagers and children in Poland are relatively scarce. However, the enormous difficulties that young patients are faced with have led to an increased interest in the mechanisms of coping with the disease. Material and method: This article is a review of the body of research concerned with coping with cancer. The literature reviewed was accessed through Medline and PsycARTICLES databases. Additionally, some available Polish sources were used. Discussion: Paediatric psycho-oncology has no effective methods of the assessment of coping, with the diversity of the applied research methods rendering the comparison of their results difficult. Additional problems result from the huge discrepancy in patients’ age presented in different studies. Children and teenagers usually show a good level of adaptation to the situation. As a result of developmental changes, the efficacy of coping methods improves. The application of active strategies is a prerequisite for good adaptation to illness. Conclusion: Children who deal with cancer show surprisingly good adaptation. Their situation considered, a worse level of adaptation, with a higher level of anxiety and depression were originally expected, yet the hypothesis has been proved to be false.

Wstęp: Badacze coraz częściej skupiają się na analizie procesu radzenia sobie z chorobą nowotworową u dzieci. Nowotwory złośliwe stanowią drugą przyczynę śmierci osób w wieku 1–19 lat. W Polsce publikacje dotyczące tej grupy wiekowej należą do rzadkości. Ogromne trudności, z jakimi muszą się zmagać młodzi pacjenci, powodują wzrost zainteresowania badaczy zagadnieniem radzenia sobie dzieci z chorobą. Materiał i metoda: Artykuł jest przeglądem badań nad radzeniem sobie z chorobą nowotworową. Literatura pochodzi z baz danych Medline oraz PsycARTICLES. Ponadto wykorzystano dostępne źródła polskie. Omówienie: W psychoonkologii dziecięcej można zauważyć brak skutecznych metod oceny procesu radzenia sobie z chorobą. Ze względu na stosowanie różnych metod badawczych trudniej jest porównywać wyniki. Dodatkowe problemy wynikają z dużych rozbieżności wiekowych wśród uczestników prezentowanych badań. Dzieci i młodzież zazwyczaj wykazują dobre przystosowanie do zaistniałej sytuacji. Na skutek zachodzących zmian rozwojowych zwiększa się efektywność wykorzystywanych metod radzenia sobie. Stosowanie strategii aktywnych warunkuje dobrą adaptację do choroby. Wnioski: Dzieci zmagające się z chorobą nowotworową konsekwentnie wykazują niezwykle dobre przystosowanie. Z uwagi na ich sytuację spodziewano się niższego poziomu adaptacji oraz wyższego poziomu niepokoju i depresji, jednak nie potwierdzono tych hipotez.