Trening uwagi u dzieci z ADHD – przegląd badań

Jednym z zagadnień, które w ostatnich latach wzbudziły zainteresowanie psychologów poznawczych i rozwojowych, jest trening poznawczy oraz związane z nim zjawisko transferu pozytywnego. Okazuje się bowiem, że nawet krótkotrwały trening poznawczy prowadzi zarówno do poprawy funkcjonowania ćwiczonego procesu, jak i do transferu efektów na funkcje, które nie były ćwiczone. Badacze z jednej strony poszukują metod treningu dających najlepsze i najtrwalsze rezultaty, a z drugiej zastanawiają się nad implikacjami praktycznymi tego typu oddziaływań. Grupą chętnie badaną i poddawaną interwencjom poznawczym są dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. W niniejszej pracy przedstawiono przegląd badań nad treningami uwagi u dzieci z tej grupy klinicznej. Celem przeglądu było przeanalizowanie skuteczności różnych treningów uwagi i zakresu transferu efektów na inne, nietrenowane funkcje poznawcze. Zaprezentowane doniesienia dowodzą, iż treningi uwagi zmniejszają intensywność objawów nieuwagi, impulsywności i nadaktywności u dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Potwierdzają  to  zarówno wyniki zastosowanych testów diagnostycznych, jak i badania EEG czy opinie rodziców. Ponadto zaobserwowano poprawę sprawności różnych funkcji uwagi oraz innych funkcji poznawczych (w tym pamięci operacyjnej, a nawet inteligencji płynnej). Wyniki napawają optymizmem, gdyż dowodzą, że możliwe jest zmniejszenie nasilenia objawów ADHD u dzieci w stosunkowo krótkim czasie. Niewątpliwie są też zachętą do  dalszych badań w tym zakresie.

Cognitive training and  the positive transfer phenomenon have raised considerable interest among cognitive and developmental psychologists over the recent years. Apparently, even short-term cognitive training leads to the improvement in functioning of the practiced process. Moreover, this kind of training has a considerable influence on cognitive processes that have not been stimulated. On the one hand, researches are looking for the most effective training methods that improve the long-term effect, while on the other, they are wondering about the practical implications. Cognitive interventions are carefully examined for children with attention deficit hyperactivity disorder. This article presents an overview of studies on attention training for this clinical group. The primary aim of the review is to analyse the effectiveness of various types of attention training and the range of the effect transfer to untrained cognitive functions. The presented reports show that attention training reduces inattention symptoms, impulsivity and hyperactivity among children with attention deficit hyperactivity disorder. Those effects have been confirmed by the results of diagnostic tests, EEG, and parents’ opinions. Significant improvements in the efficiency of various attention functions and other cognitive processes (including working memory and even fluid intelligence) have been observed. These results have proved the potential of attention training for reducing the symptoms of attention deficit hyperactivity disorder among the affected children, encouraging further research in this area.