Personality and education in the Digital Age: an attempt at a hermeneutic rehabilitation of an old problematic

Wiele zostało już powiedziane o religijnych i filozoficznych wpływach obecnych w pracach twórców psychologii głębi. Zygmunt Freud i Carl Gustaw Jung mieli odrębne zapatrywania na religię, mimo to obydwaj usiłowali – za pomocą naukowego, psychoanalitycznego podejścia, które bierze w nawias to, co religijne – odpowiedzieć na cierpienie poszczególnej jednostki oraz zagubienie znaczenia w sekularyzowanym świecie. Celem tego eseju jest ulokowanie jednostkowego cierpienia w szerszej, historycznej strukturze późnej nowoczesności poprzez badanie różnych zagadnień – będących w całkowitej zależności od edukacji, osobowości, rozumu, znaczenia i celu – poruszanych w dziełach Schillera, Kanta, Gadamera, Loewitha, Freuda oraz Junga. W duchu tych analiz można stwierdzić, że indywidualne cierpienie mieści się dzisiaj wewnątrz szerszego nurtu subiektywizacji i deterioryzacji (deterritorialization) w historii idei, które doprowadziły do czegoś, co – zapożyczając się pojęciowo u Gadamera, który mówił o „odróżnieniu estetycznym” – nazywam odróżnieniem psychologicznym. Polega ono na retrospektywnym przywłaszczeniu fundamentów i odpowiedniej pozytywizacji źródeł transcendentalnych w zatomizowanej sferze psychologicznej wewnętrzności jednostki. Za pomocą tej ostatniej możemy być może zacząć rozumieć paradoks świata cyfrowej hiper-łączności, w której cały świat mamy „na kliknięcie myszki”, podczas gdy tracimy jego widok.