Mineralizacja organicznych polaczen azotu w glebach gytiowo-murszowych Pojezierza Mragowskiego

W pracy przedstawiono wyniki badań nad tempem przebiegu procesu mineralizacji organicznych połączeń azotu w glebach gytiowo-murszowych obiektu Gązwa położonego w mezoregionie Pojezierza Mrągowskiego. Badania takie były rzadko prowadzone w glebach gytiowych. Otrzymane wyniki wykazały, że tempo mineralizacji azotu było zróżnicowane w zależności od poziomu zalegania wody gruntowej i stanu uwilgotnienia gleby. W glebie pod pastwiskiem niski poziom wody gruntowej spowodował przesuszenie gleb, co sprzyjało uwalnianiu się dużych ilości N-mineralnego. W glebie tej we wszystkich badanych terminach, za wyjątkiem zimy, w procesie mineralizacji uwalniały się wysokie i bardzo wysokie ilości azotu azotanowego. W glebie pod lasem dogodne warunki do mineralizacji wystąpiły tylko w okresie lata, kiedy poziom wody gruntowej znacznie się obniżył i występowało niskie uwilgotnienie gleby. Stwierdzono, że mineralizacja może zachodzić także zimą. W tym okresie uwalniało się dużo azotu amonowego, ze względu na zahamowanie procesu nitryfikacji, o czym może świadczyć stosunek N-NO₃/N-NH₄ poniżej jedności. Uzyskane wyniki wskazują, że w glebach gytiowo-murszowych wytworzonych z gytii detrytusowej, mineralizacja organicznych połączeń azotu może w sprzyjających warunkach być intensywna. Wymagana jest zatem kontrola i ograniczanie tego procesu.

Paper presents the results of investigations on the mineralization rate of organic nitrogen compounds in gyttja-muck soils of the Gązwa deposit located in mesoregion of Mrągowo Lake District. Experiments of such kind were rarely carried out on gyttja soils. Obtained results indicate that the rate of nitrogen mineralization was differentiated depending on the deposition level of free underground water and the level of soil moistening. In soil under the pasture, low level of underground water resulted in over-drying of soils, what enhanced the release of large mineral nitrogen amounts. In that soil, in all investigated periods except for winter, high and very high amounts of nitrate nitrogen were observed to be released in the mineralization process. In soil at the edge of forest, conditions favourable for mineralization appeared only in summer when the ground- water level decreased substantially and the soil was characterized by low moistening. It was found that mineralization may also occur in winter. In that period, high amounts of ammonia nitrogen were released due to inhibition of the nitrification process, what may be indicated by a N-NO₃/N-NH₄ ratio not exceeding an unit. The results indicate that in gyttja-muck soils formed from debris gyttja, the mineralization of nitrogen links may be intensive under favourable conditions. Therefore, this process should, be monitored and limited.