Długość telomerów – nowy biomarker w medycynie

A number of xenobiotics in the environment and workplace influences on our health and life. Biomarkers are tools for measuring such exposures and their effects in the organism. Nowadays, telomere length, epigenetic changes, mutations and changes in gene expression pattern have become new molecular biomarkers. Telomeres play the role of molecular clock, which influences on expectancy of cell life and thus aging, the formation of damages, development diseases and carcinogenesis. The telomere length depends on mechanisms of replication and the activity of telomerase. Telomere length is currently used as a biomarker of susceptibility and/or exposure. This paper describes the role of telomere length as a biomarker of aging cells, oxidative stress, a marker of many diseases including cancer, and as a marker of environmental and occupational exposure.

Szereg szkodliwych czynników zewnętrznych w środowisku i w miejscu pracy oddziałuje na nasze zdrowie i życie. Biomarkery są narzędziem umożliwiającym pomiar takich oddziaływań i ich skutków w organizmie. Obecnie wśród nowych biomarkerów molekularnych wykorzystywanych w monitoringu biologicznym, medycynie i diagnostyce możemy wyróżnić długość telomerów, zmiany epigenetyczne, mutacje i zmiany w aktywności genów. Telomery pełnią rolę zegara molekularnego odmierzającego długość życia komórki a tym samym starzenia się organizmu, powstawania uszkodzeń, rozwijania chorób i nowotworzenia. Długość telomerów uzależniona jest od szeregu mechanizmów zachodzących podczas procesu replikacji oraz od aktywności telomerazy. Coraz częściej długość telomerów jest wykorzystywana jako biomarker wrażliwości lub ekspozycji. W niniejszej publikacji poruszono aspekt długości telomerów jako biomarkera starzenia się komórki, stresu oksydacyjnego, markera wielu chorób oraz zaprezentowano wykorzystanie jako markera ekspozycji środowiskowej i zawodowej.