Sprawa ppłk. Józefa Biernackiego jako przyczynek do badań nad dwuinstancyjnością Oficerskiego Sądownictwa Honorowego w II Rzeczpospolitej Polskiej

W II Rzeczpospolitej Polskiej wielu ofi cerów Wojska Polskiego przeprowadzało transakcje handlowe, chcąc powiększyć swój majątek prywatny. Zdarzało się jednak, że działali na granicy norm prawa cywilnego i karnego, a także zwyczajowo przyjętych norm związanych z honorem – niekiedy je przekraczając. W takich przypadkach stawali przed obliczem wymiaru sprawiedliwości lub wytaczano im postępowanie honorowe. Niniejszy artykuł poświęcony został dwuinstancyjności oficerskich sądów honorowych w kontekście spraw karnych i cywilnych ppłk. Józefa Biernackiego. Ukazany został mechanizm działalności tych sądów i ich rola w kształtowaniu kadry oficerskiej Wojska Polskiego.

A considerable number of offi cers serving with the army during the Second Polish Republic partook in commercial transactions in order to increase their private wealth. However, when carrying out such projects they at times crossed the line between the accepted norms of civil and criminal law, as well as customarily accepted standards related to honor – which they sometimes exceeded. In such cases, they were brought to justice in court or were subjected to honorary proceedings. Th e paper discusses the two-stage system of the Offi cers’ Courts of Honor in the context of the criminal and civil cases concerning Lt. Józef Biernacki. Th e mechanisms behind the activities of these courts are presented, as well as the infl uence they had on shaping the offi cer cadre of the Polish Army.

In der Zweiten Polnischen Republik führten viele Offi ziere der polnischen Armee Handelsgeschäft e durch, um ihr Privatvermögen zu vermehren. Es kam jedoch vor, dass sie bei diesen Geschäft en an der Grenze zwischen zivil- und strafrechtlichen sowie den gewohnheitsrechtlichen Normen im Zusammenhang mit militärischer Ehre handelten und diese manchmal überschritten. In solchen Fällen wurden sie vor Gericht gestellt oder einem Ehrenverfahren unterzogen. Der vorliegende Aufsatz befasst sich mit der Zweiinstanzlichkeit der Offi ziersehrengerichte im Zusammenhang mit den straf- und zivilrechtlichen Verfahren gegen Oberstleutnant Józef Biernacki. Die Studie zeigt den Mechanismus der Tätigkeit dieser Gerichte und ihre Rolle bei der Bildung des Offi zierskaders der polnischen Armee auf.