Związek między efektywnością i rentownością banków komercyjnych w Polsce

Assessment of a bank’s efficiency may be performed in many areas: organisational, financial or cost. The article is an attempt to review the efficiency of Polish banking industry and the potential link between profitability and efficiency of Polish commercial banks operating in Poland between 2000 and 2012. The important role of profitability indicators in business assessment is described, and the ROE and ROA indicators and their relationship to each other analysed. A division is then made into profitable and unprofitable banks based of their ROE and ROA indicator levels. Next the Data Envelopment Analysis (DE A), a nonparametric method of measuring productive efficiency, is presented. Using the DE A method, the technical efficiency measures for the analysed banks were calculated. In the group of 15 banks, only four proved efficient throughout the analysed period. The review performed based on the Pearson correlation coefficient has shown a very weak (for ROE) and a weak positive correlation (for ROA) between the profitability level and the efficiency of the banks. The coefficient significance test has shown, in both cases, that a null hypothesis regarding lack of relationship between the analysed properties cannot be rejected. Using a modified BCG matrix, the banks of highest average efficiency and profitability have been identified.

Ocena efektywności banku może być przeprowadzana na wielu obszarach: organizacyjnym, finansowym czy też kosztowym. W artykule podjęto próbę oceny efektywności polskiego sektora bankowego oraz potencjalnego związku pomiędzy rentownością a efektywnością działających na terenie Polski banków komercyjnych w latach 2000-2012. W kolejnych punktach artykułu wskazano na ważne miejsce wskaźników rentowności w ocenie działalności banku. Przedstawiono wskaźniki ROE i ROA oraz zaprezentowano relacje między nimi. Biorąc pod uwagę poziom wskaźników ROE i ROA badanych banków wyodrębniono wśród nich banki rentowne i nierentowne. Zaprezentowano nieparametryczną metodę badania efektywności Data Envelopment Analysis (DEA). Przy wykorzystaniu metody DEA obliczono miary efektywności technicznej banków objętych analizą. W grupie piętnastu rozpatrywanych banków, cztery z nich okazały się efektywnymi w całym okresie badawczym. Przeprowadzona ocena związku w oparciu o współczynnik korelacji Pearsona wykazała bardzo słabą (dla ROE) oraz słabą zależność dodatnią (dla ROA) pomiędzy poziomem rentowności i efektywności banków. Test istotności współczynnika w obu przypadkach, wskazał na brak podstaw do odrzucenia hipotezy zerowej o braku zależności między analizowanymi cechami. Wykorzystanie zmodyfikowanej macierzy BCG pozwoliło zidentyfikować najlepsze podmioty w grupie badanych banków ze względu zarówno na wysoki średni poziom efektywności, jak i rentowności.