Współpraca rodziny i szkoły w wychowaniu patriotycznym jako wyraz troski o prawidłowy rozwój postaw społecznych dziecka. Recepcja wniosków z badań dla wychowania patriotycznego

This article attempts to answer the question: what mental features and what social factors are the sources of patriotism? Patriotism was defined as the attitude of a human who has a positive and committed attitude towards his own nation, but also has an encouraging attitude regarding other nations. Empirical studies have indicated a number of sources of patriotism, the most important of which are environmental and social impacts of the family, school, religious community, peer groups and own self-activity. Human religiosity and favored values also play a significant role, especially those that relate to the common good. The conclusions from these analyzes emphasize the need for taking into account the children’s sense of community with the group and the sense of the common good that they value and care for in patriotic education. It is of vital importance that religious content is not omitted or ignored, for religiosity is a strong support for patriotism, from which moral obligation flows towards the motherland and the nation. Differences in the motivation of patriotism in men and women allow us to formulate the need of drawing attention to interpersonal cooperation, praising of heroism and responsible work for the homeland. However, in the patriotic education of girls, it is worth emphasizing the beauty of the Polish landscape, nature and works of culture and art. All these endeavors require cooperation between parents and teachers, because they are important authorities for children and from whom children learn social attitudes, including the approach of being patriotic towards their nation and people.

Niniejszy artykuł podjął próbę odpowiedzi na pytanie, jakie cechy psychiczne oraz jakie czynniki społeczne stanowią źródła patriotyzmu. Najpierw został zdefiniowany patriotyzm jako postawa człowieka, który ma pozytywne i zaangażowane nastawienie do własnego narodu, ale ma również nastawienie pozytywne do innych narodów. Badania empiryczne wskazały wiele źródeł patriotyzmu, z których najważniejsze to oddziaływania środowiskowo-społeczne rodziny, szkoły, wspólnoty religijnej, grup rówieśniczych i aktywność własna. Doniosłą rolę odgrywa również religijność człowieka oraz preferowane wartości, szczególnie te, które odnoszą się do dobra wspólnego. Wnioski z tych analiz podkreślają konieczność uwzględniania w wychowaniu patriotycznym dzieci poczucia wspólnoty z grupą oraz poczucia dobra wspólnego, które cenią i o które się troszczą. Nie można też pominąć treści religijnych, bowiem religijność jest mocnym oparciem dla patriotyzmu, z niej wypływa powinność moralna wobec ojczyzny i narodu. Różnice w uwarunkowaniach patriotyzmu u mężczyzn i kobiet pozwalają formułować potrzebę zwracania u chłopców uwagi na współpracę międzyosobową, pochwałę bohaterstwa i odpowiedzialnej pracy dla ojczyzny, natomiast w wychowaniu patriotycznym dziewcząt warto akcentować piękno polskiego krajobrazu, przyrody oraz dzieł kultury i sztuki. We wszystkich tych poczynaniach konieczna jest współpraca rodziców i nauczycieli, gdyż stanowią oni ważne dla dzieci autorytety, od których uczą się postaw społecznych, w tym również postawy patriotycznej.