Economic Development and the Spread of Diseases of Affluence in EU Regions

Choroby cywilizacyjne z definicji charakteryzują się większą zachorowalnością i/lub umieralnością w krajach wysoko rozwiniętych niż w tych mniej rozwiniętych. Dlatego można spotkać się z hipotezą, że to rozwój cywilizacji (bezpośrednio lub pośrednio, przez zmiany w diecie, stylu życia, aktywności fizycznej, stres itp.) stymuluje zachorowalność na pewne choroby (nowotwór, choroby układu krążenia i oddechowego, cukrzyca, choroby psychiczne). Z drugiej strony zasoby finansowe, wykwalifikowany personel medyczny, zastosowanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych w krajach bogatszych powinny znaleźć odzwierciedlenie w efektywniejszej prewencji, diagnostyce i leczeniu tych chorób. Unia Europejska – jako całość, jak również poszczególne państwa członkowskie i regiony – uznawana jest za obszar wysoko rozwinięty gospodarczo i społecznie. Czy oznacza to zatem, że jest ona jednorodna pod względem epidemiologii chorób cywilizacyjnych? Czy stosunkowo małe różnice w poziomie ekonomicznego rozwoju regionalnego (w porównaniu z nierównościami światowymi) stanowią istotną determinantę przestrzennego rozkładu chorób cywilizacyjnych? W celu zbadania potencjalnych dyspersji w epidemiologii prawdopodobnych chorób cywilizacyjnych i ich związku z rozwojem regionalnym zastosowano narzędzia statystyki przestrzennej. Badanie obejmuje 261 regionów NUTS 2 UE w latach 2003–2010. Niniejsza analiza może dostarczyć odpowiedzi na pytanie, czy choroby cywilizacyjne istnieją i jaki jest rozkład ich zachorowalności.

Diseases of affluence (diseases of the twenty‑first century, Western diseases) by definition should have higher prevalence and/or mortality rates in richer and more developed countries than in poorer, underdeveloped states. Therefore, it has been indicated that it is the civilizational progress (directly or indirectly via changes in lifestyle, diet, physical activity, stress, etc.) that stimulates epidemic outbreaks of some illnesses (cancer, diseases of respiratory and cardiovascular systems, diabetes, mental disorders). On the other hand substantial financial resources, highly qualified medical personnel, and cutting‑edge technology of richer states, should allow for effective prevention, diagnostics, and treatment of these diseases. The European Union as a whole, as well as all its member states and their regions, may be considered “highly developed” in terms of economy. Does it, however, mean that EU can be perceived as homogeneous as far as the diseases of affluence epidemiology is concerned? Are the relatively small differences in economic regional development (compered to worldwide inequalities) a significant factor in the spatial distribution of the diseases of affluence? To evaluate the possible dispersion in the epidemiology of some of the so called Western diseases and their relation to regional development, tools of spatial statistics have been incorporated. The research covers 261 EU NUTS 2 regions for the years 2003–2010. This research may provide some insight into the existence of hypothetical diseases of affluence as well as help recognize spatial patterns of prevalence and mortality rates for these illnesses.