Kapitał uwagi jako skutek powstania mediów społecznościowych

Attention capital as a result of the emergence of the social mediaIn this paper a theoretical model based on Pierre Bourdieu’s forms of capital is presented. It is applied to an analysis of cultural content production, distribution and consumption mechanisms. It assumes that on the cultural market there is always a social entity mediating between a sender and a receiver – on the one hand as a medium, on the other as institution granting salary to the author. After sketching a historical background, a new type of capital – attention capital – is presented. It has been emerging as a result of the technical development of the mass media and its functioning is profoundly transformed by the social media. Though attention capital (measured, e.g., by the number of likes or comments) is often translatable to other forms of capital, it remains rather autonomous. However, the development of the Internet allows us to broader our choice of content, consistent with our preferences, but the gratification, in form of views, is gained not so much by the author of content, but rather by a person who has shared it. This process is even more noticable in the case of memes, whose authorship often cannot even be established. As a result of the changes on the Internet, the emergence of new form of a sociocultural economy can be noticed. Kapitał uwagi jako skutek powstania mediów społecznościowychW niniejszym artykule przedstawiony zostaje model teoretyczny oparty na formach kapitału Pierre’a Bourdieu. Zostaje on zaaplikowany do analizy mechanizmów produkcji, dystrybucji i konsumpcji treści kulturowych. Obserwując rynek kultury, należy bowiem zauważyć, że pomiędzy nadawcą a odbiorcą każdorazowo istnieje byt społeczny zapośredniczający odbiór treści kulturowych – z jednej strony jako medium, z drugiej strony jako instytucja wynagradzająca autora. Po krótkim rysie historycznym następuje prezentacja, w jaki sposób poprzez powstanie technicznych mediów masowych wyłania się nowy typ kapitału – kapitał uwagi. Jego funkcjonowanie zostaje w jeszcze większym stopniu przekształcone przez powstanie mediów społecznościowych. Choć kapitał uwagi (mierzony w wymiernej liczbie wyświetleń, odwiedzin strony, lajków itd.) jest często przekładalny na inne formy kapitału, to sam w sobie jest autonomiczny. Wprawdzie rozwój internetu pozwala nam na szerszy wybór treści, zgodny z naszymi preferencjami, ale nagrody w postaci wyświetleń (czy komentarzy lub ocen) trafiają nie tyle do autora materiału, co do osoby, która go udostępniła. Proces ten jest jeszcze wyraźniejszy w przypadku memów, których autorstwa często nawet nie sposób ustalić. Obserwując wyłaniające się w internecie zjawiska, możemy w rezultacie mówić o nowej formie społecznej ekonomii kulturowej.