Heglowska krytyka transcendentalizmu

Der Artikel untersucht die Kritik der transzendentalen Philosophie bei G. W. F. Hegel und führt die Gründe für Hegels Distanzierung vom Standpunkt von I. Kant, J. G. Fichte und F. W. J. Schelling vor. Die Untersuchung nimmt Bezug auf Phänomenologie des Geistes und andere Werke von Hegel (Die Differenz des Fichteschen und Schellingschen Systems der Philosophie, Enzyklopädie der philosophischen Wissenschaften). Der Verfasser setzt sich zum Ziel, das ambivalente Verhältnis Hegels zum Transzendentalismus und folglich die Gründe seiner Ablehnung zu erfassen. Im Allgemeinen besteht ein Mangel der transzendentalen Philosophie in der Infragestellung der Ansprüche des Verstandes, die Wahrheit absolut zu erkennen. Gleichzeitig bleibt der Transzendentalismus im Rahmen des Hegelschen Entwurfes der Erkenntnis und der Ontologie ein gewisser berechtigter ˗ obwohl begrenzter ˗ Moment des Denkens. Der Artikel analysiert nicht nur die Kritik des Transzendentalismus, sondern beantwortet auch die Frage: Was ist Phänomenologie? Zum Schluss wird kurz die Rezeption der Hegelschen Phänomenologie sowie ihre Bedeutung im Kontext des gesamten Systems des Philosophen geschildert.

Examined in this article is  G.W.F. Hegel’s criticism of transcendental philosophy as well as reasons for dissociating himself from I. Kant, J. G. Fichte and F.W.J. Schelling on that matter. The study is based on Hegel’s Phenomenology of Spirit, and his two other works (The Difference Between Fichte's and Schelling's Systems of Philosophy, and Encyclopedia of the Philosophical Sciences). The main idea of this article is to grasp Hegel’s ambivalent attitude towards transcendentalism, and ultimately the reasons for its rejection. Generally, the main drawback of transcendental philosophy boils down to questioning the mind's claims towards uncovering absolute truth. Yet at the same time, transcendentalism remains an eligible though limited thinking lapse within Hegel's conception of cognition and ontology. Aside from examining the criticism of transcendentalism, this article spells out what phenomenology is. Finally, it reviews in brief the reception of Hegel's phenomenology and its significance in the philosopher's output.  

Artykuł poddaje analizie krytykę filozofii transcendentalnej, której podjął się G.W.F. Hegel i przedstawia powody dystansowania się Hegla od stanowiska I. Kanta, J. G. Fichtego oraz F.W.J. Schellinga. Analiza ma za podstawę Fenomenologię ducha oraz inne dzieła Hegla (O różnicy między systemami filozoficznymi Fichtego i Schellinga, Encyklopedia Nauk Filozoficznych). Główny cel opracowania leży w uchwyceniu ambiwalentnego stosunku Hegla do transcendentalizmu, a ostatecznie przyczyn jego odrzucenia. Ogólnie rzecz biorąc, mankamentem filozofii transcendentalnej jest zakwestionowanie roszczeń rozumu do absolutnego poznania prawdy. Jednocześnie, w ramach Heglowskiej koncepcji poznania oraz ontologii, transcendentalizm pozostaje pewnym uprawnionym – choć ograniczonym – momentem myślenia. Artykuł analizuje nie tylko krytykę transcendentalizmu, lecz odpowiada też na pytanie: czym jest fenomenologia? Na zakończenie, omówiona została krótko recepcja fenomenologii Hegla oraz jej znaczenie w kontekście całego systemu filozofa.