Юристы из народов Северного Кавказа и их роль в защите прав горцев (вторая половина XIX − начало XX века)

The article reveals the history of the formation of a stratum of legal intelligentsia among the mountain peoples of the North Caucasus in the second half of the 19th−beginning of the 20th centuries. Lawyers, referred to in the article, received an excellent education in the leading universities of pre-revolutionary Russia and European countries, knew the Russian law and the local legal customs, Russian and native languages. They were free from the troubles and aspirations of ordinary highlanders. It is emphasized that the highland lawyers often worked as barristers, used their knowledge and experience to protect the rights of the highlanders, to create the national statehood, or to develop education and culture.

В статье раскрывается история формирования прослойки юридической интеллигенции из горских народов Северного Кавказа во второй половине XIX − начале XX в. Юристы, о которых идет речь в статье, получили прекрасное образование в ведущих вузах дореволюционной России и европейских стран, прекрасно знали российское право и местные правовые обычаи, русский и родной языки. Им были понятны беды и чаяния простых горцев. Подчеркивается, что горцы-юристы чаще всего работали присяжными поверенными, использовали свои знания и опыт для защиты прав горцев, формирования национальной государственности, развития образования и культуры.W artykule przedstawiono historię tworzenia się warstwy inteligencji prawniczej wśród ludów górskich Północnego Kaukazu w drugiej połowie XIX w. i na początku XX w. Prawnicy, o których mowa, otrzymali znakomite wykształcenie w wiodących uczelniach przedrewolucyjnej Rosji i krajów europejskich, świetnie znali prawo rosyjskie i lokalny porządek prawny oraz język rosyjski i ojczysty. Przy tym rozumieli cierpienia i nadzieje prostych górali. W artykule zwrócono uwagę na to, że prawnicy z ludów górskich najczęściej pracowali jako adwokaci, wykorzystywali swoją wiedzę i doświadczenie do obrony praw górali, jak również do tworzenia narodowej państwowości i rozwoju wykształcenia, a także kultury.