Magiczny realizm w powieściach Olgi Tokarczuk: Prawiek i inne czasy, Podróż ludzi Księgi, Dom dzienny, dom nocny

The article presents and analyzes the use of magical realism in novels by Olga Tokarczuk. Magical realism allows the author to go beyond the limits of the genre in its traditional sense. In selected novels (Primeval and Other Times, The Journey of the Book-People, House of Day, House of Night), the author shows the collision of real and mythical worlds. The border between them is often almost invisible, which gives Tokarczuk an opportunity to play with the reader, who may get lost in the intermingling worlds created by the author. However, what Olga Tokarczuk is most interested in is the almost invisible border. The author draws attention to space, states and times located in between. One of the most important frontiers for the writer is dream. It acts as a bridge which connects everyday reality with the shore of magic world. The writer employs magic realism, together with its characteristic vocabulary, to describe dreams and present amazing spaces, times, events and characters. By means of this method, the author presents her philosophical and mythological concept in which the world exist only because of merging of the two opposing forces.

Artykuł omawia problematykę realizmu magicznego w twórczości Olgi Tokarczuk na podstawie wybranych powieści tej autorki (Prawiek i inne czasy, Podróż ludzi Księgi, Dom dzienny, dom nocny). Wykorzystanie konwencji realizmu magicznego pozwala Oldze Tokarczuk wyjść poza granicę gatunku powieści w jego tradycyjnym ujęciu. W analizowanych utworach zostają zderzone światy realne i mityczne. Granica między nimi często zaciera się, a światy przenikają się na wielu płaszczyznach. Olgę Tokarczuk najbardziej interesuje właśnie ta niemal niewidoczna granica między tym, co realne, a tym, co mityczne. Pisarka zwraca uwagę na przestrzenie, stany oraz czasy znajdujące się pomiędzy. Jednym z najważniejszych pogranicznych stanów jest sen. Pełni on funkcję mostu, za pośrednictwem którego staje się możliwe przejście z brzegu codzienności na brzeg świata magicznego. W konwencji realizmu magicznego autorka ukazuje marzenia senne, przedstawia niesamowite przestrzenie, czasy, zdarzenia i bohaterów. Stosuje przy tym słownictwo typowe dla obranej przez siebie poetyki. Dzięki realizmowi magicznemu Olga Tokarczuk prezentuje swoją filozoficzno-mitologiczną koncepcję, w której świat istnieje tylko dzięki połączeniu dwóch przeciwstawnych sił.

В статье представлено описание метода магического реализма в творчестве Ольги Токарчук. Магический реализм позволяет выйти за границы жанра романа в его традиционном понимании. В выбранных романах (Правек и другие времена, Путь Людей Книги, Дом дневной, дом ночной) автор показывает столкновение двух миров – реального и мифического. Довольно часто граница между ними не выражена, еле видна, таким образом Ольга Токарчук играет с читателем. В мирах писательницы легко можно потеряться, потому что на многих уровнях миры накладываются и проникают друг в друга. Более всего Ольгу Токарчук интересует именно эта едва заметная граница между мирами. Автор обращает внимание на пограничные пространства, состояния и времена. Одним из наиболее интересных пограничных состояний для Ольги Токарчук является сон. Именно он выполняет функцию моста, с помощью которого можно перейти с берега реальности на берег мифического мира. Писательница описывает сны при помощи магического реализма, пользуясь характерными для данного метода выразительными средствами. С помощью метода магического реализма Токарчук описывает необычные времена, пространства, события и героев. При помощи магического реализма автор раскрывает философско-мифологическую концепцию, согласно которой мир существует только благодаря единению двух противоборствующих сил.