Koncepcja PIT-u komunalnego – argumenty za i przeciw

In the Polish legal system, shares of local government units in state Personal Income Tax (PIT) falls into the category of the local government’s own revenues. Such assignment does not meet the basic attribute of the so-called decentralized taxes, which is the taxing power. The local authorities cannot affect the income tax revenue in this case, while at the same time they suffer financial consequences of amendments in the construction of this tax. In Poland, this issue, among other things, fueled a discussion on the need to reduce the dependence of local government units’ revenues on central tax decisions in the form of “local-governmentalization” of the Personal Income Tax and introduction of the so-called municipal (local) PIT. Not only does the article aim to present this concept, but also to identify potential advantages and risks connected with the possible introduction of municipal PIT in the Polish system of local finance.

Udział jednostek samorządu terytorialnego w państwowym podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) jest zaliczany w polskim systemie prawnym do kategorii dochodów własnych samorządu. Taka kwalifikacja nie spełnia jednak podstawowego atrybutu tzw. podatków zdecentralizowanych, jakim jest władztwo podatkowe. W tym przypadku władze lokalne nie tylko nie mają żadnego wpływu na wysokość dochodów z tego tytułu, ale jednocześnie ponoszą finansowe konsekwencje systemowych zmian wprowadzanych w konstrukcji tego podatku. Między innymi w tym kontekście w Polsce nasiliła się ostatnio dyskusja nad koniecznością zmniejszenia zależności dochodów jednostek samorządu terytorialnego od centralnych decyzji podatkowych w formule „usamorządowienia” podatku PIT i wprowadzenia tzw. PIT-u komunalnego (lokalnego). Celem artykułu jest nie tylko ukazanie tej koncepcji, ale również identyfikacja potencjalnych zalet i zagrożeń związanych z ewentualnym wprowadzeniem PIT-u komunalnego w polskim systemie finansów lokalnych.