W pracy przeanalizowano aktualne zasoby wód w mokradłach, w ciekach,
zbiornikach i stawach rybnych na terenie 11 nadleśnictw położonych w centralnej
części województwa wielkopolskiego. Wybrane nadleśnictwa to: Babki, Czerniejewo,
Gniezno, Grodzisk, Jarocin, Konstantynowo, Kościan, Łopuchówko,
Oborniki, Piaski, Pniewy. Nadleśnictwa te położone są na terenie 12 powiatów:
gnieźnieńskiego, gostyńskiego, grodziskiego, jarocińskiego, kościańskiego,
nowotomyskiego, obornickiego, poznańskiego, szamotulskiego, śremskiego,
średzkiego i wrzesińskiego. Badany obszar obejmuje około 10 tys. km2, w tym
powierzchnia lasów około 5 tys. km2. Analizami objęto tzw. małą retencję wodną.
Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie zabiegi mające na celu wydłużenie
drogi i czasu obiegu wody w zlewni. Zazwyczaj rozumie się to jako zatrzymywanie
i podpiętrzanie wody w ciekach oraz gromadzenie jej w zbiornikach wodnych.
Do małej retencji należą zbiorniki wodne o pojemności całkowitej < 5 mln m3.
Działania w zakresie małej retencji służą poprawie bilansu wodnego zlewni poprzez
zwiększanie zasobów dyspozycyjnych wody. Stanowią też ważny element
ochrony jakości wód. Wartość wskaźnikowa małej retencji wodnej wynosi 6246
m3/km2, w tym w mokradłach zmagazynowana woda to 2184 m3/km2. W planach
do 2015 roku przewiduje się na terenie badanych nadleśnictw budowę około 100
budowli piętrzących na ciekach w lasach. Spodziewany wzrost wskaźnikowej
małej retencji wodnej wyniesie 1024 m3/km2. Pomijając wodę zmagazynowaną
w mokradłach, planowany przyrost małej retencji wodnej na terenie badanych
nadleśnictw wyniesie około 25% obecnie retencjonowanych wód. Planowana budowa licznych zastawek na ciekach oraz podpiętrzeń zbiorników wodnych to
najtańsze metody zwiększania zasobów wodnych w zlewniach. Budowa tych
urządzeń technicznych bez wątpienia przyczyni się też do ochrony bardzo wartościowych
biotopów mokradłowych, pełniących głównie funkcje ochronną i rekreacyjną
– w tym jak wyżej zaznaczono retencjonowanie wód.
In paper were analysed topical supplies of waters in marshlands, in watercourses,
reservoirs and fish ponds on areas of eleven forest inspectorates situated
in central parts of the wielkopolskie province. Selected forest inspectorates: Babki,
Czerniejewo, Gniezno, Grodzisk, Jarocin, Konstantynowo, Kościan, Łopuchówko,
Oborniki, Piaski, Pniewy. These forest inspectorates are situated on areas of twelfth
administrative districts: gnieźnieński, gostyński, grodziski, jarociński, kościański,
nowotomyski, obornicki, poznański, szamotulski, śremski, średzki and wrzesiński.
Investigated area included about 10 thousand km2, in this forest area about
5 thousand km2. Analysises were concerning to so-called small water retention.
This term defining all interventions having in view extension way and time of circulation
of water in catchments. Usually this is understanding as stopping and
dam up waters in water-courses and accumulation her in water reservoirs. To
small retention belong water reservoirs about entire capacities < 5 million m3.
Activities in range of small retention serve to improvement of water balance in
catchments across enlarging of supplies discretionary waters. Determine also important
element of protection of waters quality. Indicatory value of small water
retention water are 6246 m3/km2, in this in marshlands stored water equal
2184 m3/km2. In plans to 2015 foresees on investigated areas of forest inspectorates
build about 100 devices to dam up water of water-courses in forest. Prospective
height indicatory of small water retention will be equal 1024 m3/km2. Skipping
water stored in marshlands, planned increase small water retention on areas of
investigated forest inspectorates will be equal about 25% of present state of water
retention. Planned building of numerous dams on water-courses and devices to
dam up water on reservoirs are cheapest methods of enlarging of water supplies in
catchments. Build of these technical devices no doubt will contribute also to protection
very valuable marshland biotopes, fulfilling mostly functions protective and
recreational - in this as above one marked water retention.
