Zmiany w zbiorowiskach naczyniowej roślinności wodnej w ocenie ryzyka ekologicznego w ciekach

W pracy przeprowadzono ocenę czynników ryzyka w ciekach, w których planowane jest wykonanie robót wodnych. Przedmiotem jej jest jeden z obszarów ryzyka ekologicznego – ryzyko zmian jakościowych i ilościowych w zbiorowiskach naczyniowej roślinności wodnej. Analiza oparta jest na badaniach terenowych, przeprowadzonych w sezonach wegetacyjnych 2007 i 2008 roku, na sześciu nizinnych rzekach Dolnego Śląska. W korytach tych cieków wykonano budowle wodne oraz roboty regulacyjne i konserwacyjne. Badania terenowe obejmowały identyfikację gatunków występujących w zbiorowiskach roślinności wodnej oraz ocenę jej zagęszczenia w dnie cieku. Do oceny tej zastosowano pięciostopniową skalę Braun-Blanqueta. Badania terenowe wykazały, że w naturalnych odcinkach koryt cieków występowało od 4 do 7 gatunków, a zagęszczenie roślin w dnie kształtowało się od 5 do 100%. W korytach cieków objętych ingerencją techniczną występowało od 0 do 5 gatunków, zaś zagęszczenie dochodziło do 25%. Świadczy to o tym, że wykonane inwestycje spowodowały zmiany jakościowe i ilościowe w zbiorowiskach naczyniowej roślinności wodnej, które należy rozpatrywać jako niekorzystne. Przedstawiono to w formie map ryzyka. Mogą one być bardzo przydatne w planach zarządzania ryzykiem ekologicznym w ciekach. Opracowanie ich, wymaga jednak pozyskiwania dalszych danych dotyczących oddziaływania robót wodnych na zbiorowiska roślinności.

This paper presents the evaluation of the risk factors in the watercourses which will be regulated or maintained in the future. The analysis concerns one of the components of the ecological risk – the risk of the qualitative and quantitative changes by the aquatic plant communities. The basis of the analysis were field studies, which were carried out during the years 2007-2008 in six lowland watercourses in the Lower Silesia. On the river beds there were executed regulation or the maintenance works. The field studies comprised identification of aquatic plant species and estimation of their cover-abundance. For the abundance analysis we used the Braun-Blanquet Scale. At the natural transects the number of aquatic plant species ranged from 4 to 7, and abundant from 5 to 100% of the bottom surface. At the altered stretches the number of aquatic plant species ranged from 0 to 5. The plant abundant did not exceed 25% of the bottom surface. On the ground on these dates were prepared a maps of ecological risk, which can be used in planning and execution on watercourses regulation and maintenance works.