Die Handschrift des Stadtschreibers Heinrich Polan als Beispiel der Verwendung der neugotischen Schrift in der Kanzlei der mährischen Stadt Olmütz

Charakter pisma miejskiego skryby Heinricha Polana jako przykład zastosowania niemieckiego stylu neogotyckiego w urzędzie morawskiego miasta OłomuniecPośród miejskich skrybów pracujących w Ołomuńcu pomiędzy końcem lat trzydziestych i początkiem lat pięćdziesiątych XVI w. Heinricha Polana wyróżnia charakterystyczne pismo. Niniejsze studium poświęcone jest pismu tego autora, który należał do pokolenia ołomunieckich skrybów stosujących wyrazistą formę niemieckiego pisma neogotyckiego, wyróżniającą się wyjątkowym kątem pochylenia. Ta dominująca cecha jest łączona zwłaszcza z pracami norymberskiego mistrza Johanna Neudörffera Starszego. Artykuł dotyczy modelu paleograficznej analizy porównawczej pisma obu indywidualności. Na jej podstawie możemy stwierdzić, że charakter pisma Heinricha Polana i wzory listów Johanna Neudörffera łączy pewna liczba podobieństw, które przeważają nad różnicami w układzie pociągnięć piórem. Heinrich Polan był Polakiem urodzonym w Gdańsku i spędził wiele lat w śląskiej Nysie. Jego przykład wskazuje na możliwy sposób przekazywania zaawansowanych neogotyckich form pisma ze Śląska na Morawy i stanowi przedmiot dalszych paleogeograficznych badań dotyczących niezgłębionego jeszcze tematu rozpowszechniania niemieckiego stylu neogotyckiego pomiędzy tymi dwoma obszarami. Istotę studium stanowi porównanie wybranego charakteru pisma ze współczesnym podręcznikowym stylem norymberskiej pisarskiej szkoły, w celu rozpoznania różnic i podobieństw. Może ono stać się fragmentem mozaiki obszernych badań i punktem wyjścia dalszych dociekań, które w pierwszej kolejności zbadają metody i dostępne opcje paleograficznej analizy pomocne w rozwiązaniu niniejszej kwestii.

Among the Olomouc city scribes from the period from the late thirties to early fifties of the 16th century stands the writer Heinrich Polan out for its distinctive script. Our study is devoted to the written expression of this man. He belonged to the generation of Olomouc scribes with a clear form of the German neoGothic handwriting, that is already characterized by remarkable bond angle. Notably, this feature of the dominant angular bond joins Polans manuscript with the work of the Nuremberg Writing Master Johann Neudörffer Senior. This article deals with the paleographical comparative model analysis of the manuscripts both of these personalities. Based on this analysis, we can conclude, that in the handwriting of Henry Polan and in the pattern of letters Johann Neudörffer there are a number of similarities outweighing the differences in the alignment of the pen strokes. Heinrich Polan was a Pole, who was born in Danzig, after which he spent many years in the Silesian Nisa. Polan’s example shows a possible way of transferring advanced neo-Gothic manuscript forms from Silesia to Moravia and serves as a subject for further paleogeographical research on the topic spread of German neoGothic handwriting between these areas, which have not yet been processed. The core of this case study consists in comparing the selected handwriting with the script of the contemporary textbook of the Nuremberg scribal school to determine their differences and compliance. However, it may become a small stone in the mosaic of extensive research and a starting point for further investigations, which first examines the methods and options paleographic analysis in resolving the issue.