Fundacje prywatne jako element liberalizacji polskich przepisów o spadkach. Refleksje na gruncie stanu prawnego republiki Austrii i księstwa Liechtenstein

No regulation in the Polish legal order makes it possible to accumulate different kinds of assets for succession planning purposes in a comprehensive and safe way. Polish inheritance rules provide its citizens with the possibility to distribute assets in the case of death rather than establishing a base for effective succession and the protection of family interests. These circumstances, together with geographical proximity of countries with jurisdictions, that have adopted institutions which make it possible to accumulate assets for succession purposes, encourage Polish citizens to transfer capital abroad and to establish foreign vehicles , in order to create effective succession planning structures. This effect is even more visible in the era of existing the freedoms of the European Union and European Economic Area, digitalization and globalization. This state causes losses for the Polish economy. In the Article, the Author presents the essence of introducing private foundations into the succession planning structures, drafts private foundations rules in the Republic of Austria and the Principality of Liechtenstein, and formulates de lege ferenda proposals for the Polish legislature. The Author stresses, based on the example of the Republic of Austria, that if private foundations were introduced into the Polish domestic legal order, not only would an outflow of the capital from Poland be stopped, but also the inverted trend could be observed.

Wobec braku krajowych instytucji, zapewniających w dostatecznym stopniu możliwość koncentracji majątku na wypadek śmierci oraz silnie rozdzielającą funkcją polskiego prawa spadkowego, zagraniczne fundacje prywatne są coraz powszechniej wykorzystywane w planach sukcesyjnych również polskich obywateli. Powyższe zjawisko, w połączeniu z bliskością geograficzną jurysdykcji konkurencyjnych, zapewniających korzystniejsze regulacje z zakresu prawa sukcesyjnego, jak również wobec istnienia swobodnych przepływów wewnątrz Unii Europejskiej oraz w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczego, powoduje postępujący odpływ kapitału krajowego, co wiąże się z niekorzystnymi skutkami dla polskiej gospodarki. W artykule Autor przedstawia istotę wykorzystywania fundacji prywatnych w planowaniu sukcesyjnym, zarysowuje wskazane instytucje w prawodawstwie Republiki Austrii oraz Wielkiego Księstwa Liechtenstein, jak również formułuje postulaty de lege ferenda pod kątem polskiego ustawodawcy ze szczególnym uwzględnieniem obszarów, w których interwencja legislacyjna jest niezbędna wobec ewentualnego podjęcia w ramach dyskursu politycznego decyzji o wprowadzeniu instytucji fundacji prywatnych do polskiego porządku prawnego. W toku analizy Autor w szczególności wykazuje na przykładzie Republiki Austrii, iż wprowadzenie do polskiego porządku prawnego instytucji fundacji prywatnej przy zapewnieniu odpowiedniej regulacji w obszarze prawa spadkowego, handlowego i podatkowego powinno zahamować odpływ krajowego kapitału oraz spowodować odwrócenie panującej tendencji.