Skłonność polskich konsumentów do angażowania się w konsumowanie bez posiadania (non-ownership consumption) – próba oceny

Celem rozważań jest zaprezentowanie istoty zjawiska konsumowania bez posiadania (KBP) i jego determinant oraz wyników wstępnych rozpoznań dotyczących skłonności polskich konsumentów do angażowania się w wybrane praktyki reprezentujące KBP. Podstawą artykułu są wyniki studiów literatury oraz rezultaty badań jakościowych, zrealizowanych w formie wywiadu pogłębionego przeprowadzonego z 15 osobami. Zgodnie z wynikami badań, polscy konsumenci wydają się niezbyt chętni do wykorzystania KBP w celu zaspokajania potrzeb i jeszcze mniej skłonni, aby oferować posiadane rzeczy na wynajem. To sugeruje, że KBP oparte na wzajemnym wypożyczaniu między konsumentami ma raczej marginalny zasięg. Ocena ta jest jednak obciążona istotnymi ograniczeniami, wynikającymi z jakościowego charakteru badania. Z punktu widzenia przedsiębiorstw, zrozumienie istoty i determinant KBP warunkuje i ułatwia dopasowanie strategii rynkowej do nowego modelu zaspokajania potrzeb. Firmy mogą potraktować to zjawisko jako swoją szansę, szczególnie, jeśli odpowiednio wcześnie ją rozpoznają. Upowszechnienie KBP ma też ważne implikacje społeczne, ponieważ ogranicza niepotrzebną produkcję i marnotrawstwo. Artykuł ma charakter badawczy.

The purpose of this article is to present the essence of non-ownership consumption (NOC) and its determinants as well as to present introductory data characterising Polish consumers' propensity to engage in the selected NOC practices. The basis of the article represent, on the one hand, results of the literature review and, on the other hand, results of the qualitative study (in-depth interviews) conducted on a sample of 15 people. According to the research, Polish consumers seem not to be eager to use NOC to meet their needs and even less willing to offer things they own to rent. This suggests that NOC based on peer-to-peer renting still represents rather a marginal phenomenon in Poland. These observations, however, have important limitations due to the qualitative nature of the study. From the business perspective, understanding of the NOC factors determines and facilitates adapting company’s market strategy to the new model of needs satisfaction. Businesses can treat this phenomenon as an opportunity, especially if they recognise it early enough. Dissemination of NOC has many social implications as well because it facilitates a better use of resources, reduces unnecessary production and waste.

Цель рассуждений – представить суть явления потребления без обладания (ПБО) и его детерминанты, а также результаты предварительного изучения, касающегося предрасположенности польских потребителей к участию в избранных практиках, представляющих ПБО. Основу статьи представляют результаты изучения литературы, а также результаты качественных исследований, проведенных в форме углубленного интервью, проведенного с 15 лицами. В соответствии с результатами исследований польские потребители, как представляется, не особенно охотно включаются в использование ПБО для удовлетворения потребностей, и они еще менее предрасположенны, что- бы предлагать имеющиеся у них вещи напрокат. Это подсказывает, что ПБО, основанное на взаимном прокате между потребителями, имеет скорее всего маржинальный охват. Однако эта оценка обременена существенными ограни- чениями, вытекающими из качественного характера изучения. С точки зрения предприятий понятие сути и детерминантов ПБО обусловливает и облегчает приспособление рыночной стратегии к новой модели удовлетворения потребностей. Фирмы могут воспринять это явление в качестве своего шанса, тем более, если они выявят его соответственно рано. Распространение ПБО имеет тоже важные социальные импликации, поскольку оно ограничивает ненужное производство и расточительство. Статья имеет исследовательский характер.