Zastosowanie metod wielowymiarowej analizy porównawczej do oceny stanu środowiska w województwie dolnośląskim

The aim of this article is to present the results of multidimensional comparative analysis methods used to assess the state of the environment in Dolnośląskie voivodship in the cross-section of powiats. The research was conducted on the basis of data from the CSO of Poland for 2015 concerning the state and environmental protection in 30 powiats of Dolnośląskie voivodship. The method of linear ordering of objects based on a pattern object (or an anti-pattern object) was used in the research. Many of them described in the subject literature usually lead to differing results (rankings of objects are not the same). It results from i.a. the adopted methods of normalization and weighing of variables and aggregations (creation of synthetic variables). The article is an attempt to compare the results of linear ordering of powiats due the environmental state with the use of method based on a pattern object (or an anti-pattern object). In the rankings correctness analysis, quality indicators were used to evaluate the quality of linear ordering methods.

Celem opracowania jest zaprezentowanie wyników metod wielowymiarowej analizy porównawczej wykorzystywanej do oceny stanu środowiska w województwie dolnośląskim w przekroju powiatów. Badanie przeprowadzono na podstawie danych GUS za 2015 r. dotyczących stanu i ochrony środowiska w 30 powiatach województwa dolnośląskiego. W badaniu zastosowano metody porządkowania liniowego obiektów (wzorcowe i bezwzorcowe). Wiele z nich opisanych w literaturze przedmiotu na ogół prowadzi do zróżnicowanych wyników (rankingi obiektów nie są takie same). Wynika to m.in. z przyjętych metod normalizacji i ważenia zmiennych oraz agregacji (tworzenia zmiennych syntetycznych). W artykule podjęto próbę porównania wyników porządkowania liniowego powiatów ze względu na stan środowiska za pomocą wybranych metod wzorcowych i bezwzorcowych. W analizie poprawności rankingów wykorzystano mierniki oceny jakości metod porządkowania liniowego.