EKSPRESJONIZM W ARCHITEKTURZE EUROPEJSKIEJ; CIĄGŁOŚĆ TRADYCJI

Nurt architektury ekspresjonistycznej, rozwijającej się w Europie w latach 1910-1930, wprowadził nowy typ ekspresji w architekturze, oddającej w rzeźbiarskich biomorficznych i geomorficznych formach dynamikę pracy konstrukcji i plastykę formy architektonicznej, którą umożliwiło stosowanie innowacyjnych technologii żelbetu, stali i szkła. Celem artykułu jest przedstawienie ciągłości tradycji ekspresjonistycznej w odmiennych uwarunkowaniach społecznych, politycznych i technologicznych. Do idei zainicjowanych przez twórców początku XX wieku powracano w połowie poprzedniego stulecia oraz obecnie. Koncepcje szklanych domów i krystalicznie przejrzystych wieżowców, pozostające w czasach I wojny światowej w sferze fantazji, doczekały się pod koniec poprzedniego stulecia nie tylko realizacji, ale stały się modernistycznym standardem. Dziś ekspresjonistyczne formy, z pominięciem metafizycznych treści, kreują twórcy posługujący się komputerowymi technikami algorytmicznymi i parametrycznymi1. Metoda badawcza opiera się na analizie przedstawianych obiektów architektury, przeprowadzonej na podstawie literatury, dostępnej dokumentacji architektonicznej, ale przede wszystkim własnego doświadczenia i znajomości omawianych przykładów. Przeprowadzone studia przypadku i badania mają wartość edukacyjną i praktyczną, stanowiąc źródło wiedzy i inspiracji dla twórczości architektonicznej.

The expressionist movement in architecture, thriving in Europe in the years 1910-1930, introduced a new type of appearance in architecture, expressing in its biomorphic and geomorphic forms the dynamic work of structure and plasticity, enabled by usage of innovative technologies, reinforced concrete, steel and glass. The aim of the article is to present the continuity of the expressionist tradition in different social, political and technological circumstances. Some ideas launched by architects of the early 20th century, were rediscovered in the middle of the previous century and nowadays. The concepts of glass houses and crystalline transparent skyscrapers remaining in times of World War I in the realm of fantasy were implemented at the end of the previous century, and moreover they became the modernist standard. Nowadays, when algorithmic and parametric computer techniques have become a common tool, the sculptural forms are popular means of expression. The research method will be an analysis of the selected architecture examples based on the literature, architectural documentation available, but, above all, on the author’s own experience of visiting the presented sites. The carried out case studies and research have an educational and practical value, acting as a source of knowledge and inspiration for architectural creativity.