Odpowiedzialność za szkodę spowodowaną ruchem pojazdu autonomicznego w systemie amerykańskiego prawa cywilnego

Celem artykułu jest przedstawienie zagadnienia odpowiedzialności cywilnej za ruch pojazdów autonomicznych w systemie prawnym USA. Praca rozpoczyna się od zdefiniowania pojazdu autonomicznego jako pojazdu, który dzięki technologii zdolny jest do poruszania się bez kontroli lub nadzoru człowieka. Następnie przedstawione zostają poziomy automatyzacji (od 0 do 4). W dalszej części opisane są aktualne podstawy odpowiedzialności cywilnej za ruch pojazdu mechanicznego ze strony dwóch potencjalnie odpowiedzialnych podmiotów – kierowcy i producenta. Kierowca może odpowiadać za niedbalstwo (negligence), bądź poprzez konstrukcję odpowiedzialności nieopartej na winie (no-fault liability) lub odpowiedzialności obiektywnej (strict liability). Po stronie producenta w systemie amerykańskiego prawa cywilnego mamy do czynienia z mieszanką odpowiedzialności kontraktowej i odpowiedzialności za produkt. Odpowiedzialność ta może być oparta na dwóch podstawach: teorii odpowiedzialności (theories of liability) oraz teorii wad (types of defect), które to teorie zawierają w sobie wiele różnych podkategorii. Z opisu tego systemu wynika jego znaczna różnorodność, która sprawia, że możliwe jest na jego gruncie wypracowanie rozwiązań związanych z odpowiedzialnością za ruch pojazdów autonomicznych. Problemem nie jest zatem brak uregulowania, ale kwestia tego, czy możliwe rozwiązania są w istocie rozwiązaniami pożądanymi. W dalszej części pracy następuje analiza teorii, które dają się zastosować do problemu pojazdów autonomicznych wraz z oceną skutków ich zastosowania. Najlepszym rozwiązaniem kwestii odpowiedzialności za ruch pojazdów autonomicznych jest interwencja ustawodawcza. Wprowadzenie stosownej regulacji powinno być jednak poprzedzone szeroką dyskusją ekspertów z wielu dziedzin. Najbardziej racjonalne wydaje się przy tym obciążenie odpowiedzialnością producentów, mimo wielu głosów zmierzających do jej ograniczenia wobec tej grupy podmiotów.

The aim of this article is to present the issue of civil liability for damage caused by an autonomous vehicle according to the American civil law. The work begins with a definition of an autonomous car: that is a vehicle enabled with technology which has the capability of operating without the active control or monitoring of a natural person. Next the levels of automation (from 0 to 4) are presented. In the following part, there is a description of current liability system regarding motor vehicles, with two potentially liable parties: the driver and the producer. The driver can be held liable for negligence or on grounds of no-fault liability or strict liability. The producer’s liability in the American civil law is a mix of contractual liability and product liability. This liability may be a result of two different types of theories: theories of liability and types of defect, which are divided in many categories and subcategories. The system of civil liability is so diverse that the liability for damage caused by an autonomous vehicle can be developed with the use of existing solutions. Therefore, the lack of regulation is not a problem; the real question is though whether the existing solutions are advisable. In the following part, there is an analysis of theories which can be applied to the problem of autonomous vehicles with the assessment of the effects of their application. The conclusion is as follows: the best solution to the issue of liability for autonomous cars is a legislative intervention. An introduction of regulations should, however, be preceded by an extensive discussion of experts from many fields. The most rational solution seems to be the idea that it is a producer who should bear the burden of the liability, despite many voices to reduce the liability of that group.