Literackie obrazy „Innego” w procesie kształtowania postaw wobec imigrantów i uchodźców

W niniejszym artykule prezentuję przykłady literatury dziecięcej odnoszącej się do zjawiska imigracji i uchodźctwa. Można tutaj wskazać bajki, czytanki i opowiadania, stanowiące element projektów i programów edukacji międzykulturowej lub przypominające w swej treści „literaturę faktu”. Celem artykułu jest wskazanie roli tych publikacji w zwiększaniu poziomu wiedzy na temat zjawiska uchodźstwa, budzeniu świadomości problemów przeżywanych przez „Innego” ‒ uchodźcę, a także rozwijaniu prointegracyjnych postaw wobec członków grup mniejszościowych. Podjętą problematykę należy uznać za ważną, gdyż obecność uchodźców i imigrantów nie zawsze spotyka się z otwartością przedstawicieli kraju przyjmującego i może skutkować konfliktami na tle rasowym, etnicznym czy religijnym. Te niepokojące zjawiska wymagają pogłębionej refleksji dotyczącej problematyki postaw wobec członków opisywanych tu grup i próby znalezienia „środków zaradczych”. Szczególnie ważne wydaje się być podjęcie wychowawczych oddziaływań w stosunku do znajdujących się w szczególnie wrażliwej fazie rozwoju dzieci. Wykorzystanie takiej, jak opisana w artykule, literatury umożliwia zainicjowanie wspólnej refleksji nad znaczeniem i wartością dwukierunkowego dialogu oraz szans realizacji wspólnych celów w coraz bardziej różnicującym się świecie.

In this article I present examples of children’s literature related to the categories of immigration and refugee. I show examples of fairy tales, readings and storytelling, which are part of intercultural education projects and programs, and “non-fiction” books written for children. The purpose of the article is to indicate the role of these publications in enhancing knowledge about refugee status, raising awareness of the problems experienced by the “Refugee”, as well as developing an attitude of inclusion and tolerance towards minorities. The issues raised here should be considered important because the presence of refugees and immigrants is not always associated with the openness of citizens of the host country, resulting from racial, ethnic or religious conflicts. These disturbing phenomena require in-depth reflection on the issues of attitudes toward the members of the groups described here and the attempts to find “remediation”. It is particularly important to undertake parental interventions in relation to the key moments in children development. Literary texts provide opportunities for reflection on the importance and value of bilateral dialogue and the realization of common goals in a diversified world.