Tytuł pozycji:
Zanim była Ofensywa Tet. Sytuacja operacyjna wojsk amerykańskich i sojuszniczych w Wietnamie Południowym w 1967 r. i jej wpływ na walki w dolinie Dak To w świetle materiałów Zarządu II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Krytyka źródła
Drugi konflikt indochiński, powszechnie zwany wojną wietnamską, był jednym z największych i najdłuższych zbrojnych starć czasu zimnej wojny. Mimo to jest on w polskiej historiografii zdominowany przez inne ówczesne wojny. Nie oznacza to, że nie pochylano się nad tą problematyką, czego dowodem są m.in. prace Piotra Ostaszewskiego, Przemysława Benkena, Łukasza M. Nadolskiego, Krzysztofa Kubiaka czy Artura Dmochowskiego. Nigdy nie był to jednak temat głównego nurtu badań nad zbrojnymi konfliktami po 1945 r. Niniejszy artykuł jest próbą zasygnalizowania i ukazania tej wojny, ale przez pryzmat opracowań Zarządu II Sztabu Generalnego WP, tj. wojskowego wywiadu PRL. Przedmiotem analizy jest sytuacja militarna wojsk amerykańskich oraz ich sojuszników w Wietnamie Południowym w roku 1967 – roku jakże marginalizowanym przy charakteryzowaniu dziejów tej wojny, i to nie tylko w polskiej historiografii. Dla zrozumienia znaczenia 1967 r. jako czasu przełomowego dla walk toczonych na Półwyspie Indochińskim zwrócono szczególną uwagę na największą i wówczas najkrwawszą bitwę stoczoną w listopadzie 1967 r. na Płaskowyżu Centralnym w prowincji Kon Tum o Dak To. Bitwa ta, zanim nastąpiła Ofensywa Tet, była czytelnym sygnałem, że zwycięstwo taktyczne nie tylko nie da szybkiego sukcesu operacyjnego, ale w ogóle nie oznacza, iż Amerykanie tę wojnę wygrywają i wygrają. Artykuł jest również próbą oceny merytorycznej wartości opracowań Zarządu II i kadr je przygotowujących.
The Second Indochina War, commonly known as the Vietnam War, was one of the biggest and longest military conflicts of the Cold War period. Nevertheless, it is dominated in Polish historiography by other wars of that period. That does not mean those topics were not investigated, as evidenced by works by Piotr Ostaszewski, Przemysław Benken, Łukasz M. Nadolski, Krzysztof Kubiak and Artur Dmochowski. However, the issue was never in the mainstream of research on armed conflicts after 1945. The article is an attempt to acknowledge and present this war through the lens of the studies of the II Directorate of the General Staff of the Polish Army, i.e. the Military Intelligence of the Polish People’s Republic. The subject of analysis is the military situation of the American and allied troops in South Vietnam in 1967 – a year which tends to be marginalised in depicting the course of that war, and not only in Polish historiography. In order to understand the significance of 1967 as the breaking point for the battles fought in the Indochinese Peninsula, particular emphasis is put on the largest and bloodiest battle thus far fought in November 1967 over Dak To in the Central Highlands in the province of Kon Tum. The battle, before the Tet Offensive, was a clear signal that not only would victory not bring a quick operational success, but also that it did not mean that the Americans were going to win that war at all. The article is an attempt at a substantive evaluation of the content of the reports of the II Directorate and the staff preparing them.