Od ponad trzydziestu lat na rynku funkcjonują programy wolne, a od około dwudziestu także otwarte, zaś od kilkunastu pojawiają się łącznie wolne i otwarte. Różnorodność terminologiczna w tym zakresie, nieznajomość definicji rzeczonych kategorii programów, potoczne wyobrażenia z nimi związane, jak również słabe rozeznanie w rynku oprogramowania wolnego i/lub otwartego wśród konsumentów może wpływać negatywnie na decyzje dotyczące wdrażania tych rozwiązań informatycznych we własnej działalności.
W związku z tym postanowiono wskazać i omówić kryteria wyboru, jakimi powinien kierować się użytkownik, podejmując decyzję o implementacji rozwiązań open source w dowolnej działalności w każdej niemalże sferze, gdzie wykorzystuje się programy komputerowe. Skoncentrowano się jedynie na oprogramowaniu open source, które zapewnia większą swobodę wykorzystania także w działalności komercyjnej. Wskazane kryteria wyboru ustalono na podstawie publikacji naukowych i publicystycznych, jak również własnego doświadczenia podczas pracy z tym rodzajem oprogramowania.
W rezultacie zaprezentowano uniwersalny zestaw kryteriów, w którym znalazły się następujące: funkcjonalność, użyteczność, wykonanie/interfejs, dostępność/sposób dystrybucji, dokumentacja, praktyka licencyjna, kod źródłowy, łatwość personalizacji, łatwość implementacji, cena/koszt, niezawodność, możliwości, rozeznanie rynkowe (ang. market penetration), społeczność/wsparcie, rodowód, model rozwoju oprogramowania, lista błędów/problemów, target, wieloplatformowość, interoperacyjność, modularność.
Użytkownik zainteresowany ich wykorzystaniem może dowolnie wybierać spośród nich te, które jego zdaniem w danej sytuacji są najbardziej kluczowe lub też może kierować się nimi wszystkimi, a nawet rozbudowywać, dodając kolejne, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Na koniec opisany zestaw kryteriów zastosowano przy ocenie dystrybucji Ubuntu, jaką jest DigitLab, czyli laboratorium digitalizacyjne.
For more than thirty years, there has been free software on the market, and for about twenty years there also have been open source software, and even also under a common name free and open source software. Terminological diversity, ignorance of the definition of the said categories of software, common ideas associated with them, as well as poor understanding of the free and/or open source software on the market may negatively affect the consumer’s decisions regarding the implementation of these IT solutions in their own businesses.
Therefore, it was decided to indicate and discuss the selection criteria that should be followed by the user, who decided to implement open source solutions in any activity in almost every sphere where computer software is used. The focus is only on open source software, which provides greater freedom of use also in commercial activities. The indicated selection criteria were established on the basis of scientific and journalistic publications as well as personal experience while working with this type of software.
As a result, a universal set of criteria was presented, including the following: functionality, usability, realization/interface, availability/distribution method, documentation, licensing practice, source code, ease of personalization, ease of implementation, price/cost, reliability, opportunities, market penetration, community/support, pedigree, software development model, error/problem list, target, cross-platform, interoperability, modularity.
The user interested in using them can freely choose among them those, which in his opinion are the most crucial in a given consignment or can be guided by all of them, and even expanded, adding further, if necessary.
Finally, the given set of criteria was used when evaluating one of the distribution of Ubuntu, which is DigitLab (digitization laboratory).
