Tytuł pozycji:
Działalność parcelacyjna Państwowego Banku Rolnego w Polsce międzywojennej w latach 1924-1929
Jednym z głównych zadań stawianych wobec Państwowego Banku Rolnego
w Polsce międzywojennej było popieranie: parcelacji i osadnictwa, regulacji rolnych
przez nabywanie majątków ziemskich na cele parcelacyjne i udzielanie kredytów długoterminowych
na zakup ziemi. Państwowy Bank Rolny mógł przeprowadzać parcelację
nieruchomości ziemskich, zarówno nabytych na swoją własność, jak i powierzonych
w komis. Celem artykułu jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy parcelacja prowadzona
przez Państwowy Bank Rolny mogła przeciwdziałać procesowi rozdrobnienia gospodarstw
rolnych i tym samym wzrostowi przeludnienia agrarnego wśród mniejszej własności
oraz stanowić istotne źródło powstawania gospodarstw chłopskich, zdolnych do
konkurowania z dużą własnością ziemską.
Scientific literature related to the problem in focus is exceptionally poor. The
only book publication concerns the National Bank for Agriculture in the twenty-year
interwar period is book position of Marek Nowak’s authorship [Nowak 1988]. But, on account
of its modest range, bank agrarian activity has been treated too generally. In this
publication author’s opinion is that this activity needs deeper analysis. Parcelling is an
economic process which took part in Poland and lasted from the moment of grant freehold.
It ran with special intensification towards the end of XIX century and at the beginning
of XX century. In inter-war period, on account of source of parcelled soil, parcellation
was divided into private and governmental. Governmental parcellation, which related
to public property, included lands by Regional District Councils and territories included by military settlement. However, lands allocated by the National Bank for Agriculture and
by individual people made private parcellation. The beginning of the National Bank for
Agriculture’s agrarian activity’ was enabled by Poland President’s directive from 1924.
One of the main tasks put against NBA was support: parcellation and settlement, agricultural
regulations by landed estates purchase for parcelling aims and giving long-term credits
for land purchase. However, according to status, the National Bank for Agriculture was
able to parcel out landed properties, both purchased for private property and entrusted to
commission state. Tasks put against parcellation conducted by the National Bank for Agriculture
were not carried out in a satisfactory way. The Bank’s activity did not contribute
to shopping the process of farms fragmentation at serious level and process of agrarian
overpopulation’s growth among fewer ownership. Similarly, it also was not an essential
source of establishing new farms capable of competing with vast-land ownership.