Co to jest jedzenie naturalne? Socjonatura na targowisku

Celem artykułu jest analiza sposobu definiowana żywności naturalnej przez klientów targów świeżej żywności. Postawione w nim tezy opierają się na piętnastu indywidualnych wywiadach pogłębionych, przeprowadzonych z klientami targów w Krakowie i mniejszych miejscowościach Małopolski. W trakcie analizy zastosowane zostało podejście relacyjne i założenia teorii Aktora Sieci. Perspektywa ta pozwala uchwycić specyfikę społecznej kategorii naturalności jedzenia. Żywność jest tu rozumiana jako wytwór czynników ludzkich i pozaludzkich, socjonatura, efekt koprodukcji. Artykuł rozwija również wątek związany z kryteriami i legitymizacją wyborów konsumpcyjnych w obszarze żywności oraz znaczeniem kompetencji i kapitału społecznego podczas zakupów. Ukazany jest w nim związek kategorii naturalności z kategoriami zaufania, bezpieczeństwa, czystości, brudu i „chemii”. W interpretacji uwzględniony został kontekst społeczno-gospodarczy, między innymi osobiste doświadczenie produkcji żywności czy sceptycyzm wobec marek ekologicznych.

The objective of the article is to analyse the way in which customers of fresh food markets define natural food. The arguments made are based on 15 individual in-depth interviews conducted with customers of markets in Krakow and smaller towns in the Małopolska region. A relational approach and the premises of Actor-Network Theory were applied during the analysis, permitting the specific nature of the social category of naturalness of food to be identified. Food here is understood as a product of human and non-human factors, socionature, and the effect of coproduction. The article also develops the theme of the criteria and legitimation of consumer choices in the area of food and the importance of competences and social capital during shopping. It illustrates the link between the category of naturalness and those of trust, safety, cleanness, dirtiness and “chemicals”. Taken into account in the interpretation was the socio-economic context, including personal experience of food production and scepticism towards “eco” brands.