Wykorzystanie biegaczowatych jako biowskaźników do oceny stanu środowiska przyrodniczego koryt i brzegów rzek górskich o różnym stopniu przekształcenia

Celem pracy była weryfikacja czy występowanie materiału żwirowiskowego w korytach rzecznych stanowi jedyny czynnik odpowiedzialny za utrzymanie elementów biotycznych związanych ze środowiskami w bezpośrednim sąsiedztwie linii brzegowej. Badania terenowe prowadzono w przekrojach potoku górskiego Porębianka, o bardzo dobrze poznanej strukturze geomorfologicznej i posiadającej równocześnie silnie zmodyfikowane przez człowieka koryto. Występują tam odcinki, gdzie następuje silne wcinanie dna koryta, często aż do warstwy skały macierzystej, oraz miejsca, w których następuje redepozycja materiału żwirowego. Do analiz wybrano dziesięć przekrojów o zróżnicowanym stopniu modyfikacji koryta i brzegu. Wyniki wskazują, że czynnikami decydującymi o występowaniu organizmów nadrzecznych jest konieczność częstego zalewania środowisk nadbrzeżnych. Regulacje koryta i brzegów potoku oraz silne erozja wgłębna powodują zanik organizmów związanych z tym typem ekosystemu.

The aim of the investigation was to estimate factors responsible for sustaining riverine communities in stream sections with various bank regulation systems. The research were conducted on Porebianka stream in the Polish Western Carpathians, where 10 different types of river regulations were chosen for the analysis (strong incision without alluvial deposits, redeposition with sand and gravel banks, concrete revetment walls along the banks, channel with banks lined with rip-rap and reference unmanaged cross- section). We conclude that the carabid beetles assemblages of the studied river sections respond mainly to hydraulic parameters of the stream. Elimination of frequent natural bank inundation (due to the regulations of the banks) is the main factor responsible for the impoverishment and extinction of riverine communities.