Problemy funkcjonalne, techniczne i społeczne drewnianej architektury letniskowej okolic Łodzi

Artykuł omawia poszczególne formy podłódzkiej architektury letniskowej, w tym te najoryginalniejsze – powstałe w okresie modernizmu „szklane domy” z drewna. Kontekstem dla tych budynków jest kilka podłódzkich, międzywojennych „miast-ogrodów” i „miast-lasów” będących w zamyśle ich pomysłodawców, osiedlami letniskowymi. Wkrótce powstały całe zespoły drewnianej zabudowy letniskowej. Budynki powstawały w różnych stylach i formach – od form będących kontynuacją formy podłódzkiego domu na wsi, przez style dworkowe na formach awangardy modernistycznej kończąc. Zaaplikowano tam, niemalże natychmiast po pojawieniu się, intelektualne i formalne założenia ruchu modernistycznego. Budynki letniskowe były użytkowane zgodnie ze swoją funkcją bardzo krótko – tylko przez kilka – kilkanaście lat. Wraz z wybuchem wojny, nastąpiła zmiana ich funkcji, trwająca do dzisiaj – w konsekwencji stwarzająca wiele problemów konserwatorskich i społecznych. W chwili obecnej, wraz z rosnącą świadomością wartości tych budynków (zarówno w skali architektonicznej jak i urbanistycznej), pojawiają się pomysły na ich rewitalizację wysuwane między innymi przez społeczność lokalną jednego z „miast-lasów”.

Paper sums up different types of wooden leisure architecture of surroundings of Lodz, pointing at the most notable, emerging at the time of modernism, „glass house” made of wood. They emerged, in the mid-30s, as a fulfillment of a few garden-cities (conceived mostly as a leisure towns). Wooden houses, built in at least three different styles (local village-like, national and modern), became part of densely set-up complexes. Leisure houses were used as intended, only for a few years, before the World War II. Their use has changed form leisure to all-year housing, lasting till now, causing many conservational, technical and social problems. Now, among the growing knowledge of their value to history of architecture and urbanism, some ideas how to renew them, appear. A few of them are proposed by the local society of Kolumna „forest-city”.