Wpływ języka niemieckiego na czeską i górnołużycką frazeologię: czesko-górnołużyckie paralele

The article is an attempt to assess the influence of the German language on Czech and Upper Sorbian phraseology. Research on this topic is motivated by the fact of the very long contact of Czech and the constant contact of Upper Sorbian with German, as well as Upper Sorbian-Czech contacts. The study analyses idioms of German origin in contemporary Upper Sorbian and Czech languages – primarily calques, but also semi-calques and idioms containing a German component. A separate place is devoted to the so-called winged words of German origin belonging to the phraseological resources of these two languages. The collected material shows that all the mentioned types of idioms significantly enrich these resources.

Artykuł jest próbą oceny wpływu języka niemieckiego na czeską i górnołużycką frazeologię. Do podjęcia tego tematu skłania bardzo długi kontakt czeszczyzny i stały kontakt górnołużycczyzny z językiem niemieckim, a także kontakty górnołużycko-czeskie. Przedmiotem analizy są frazeologizmy pochodzenia niemieckiego we współczesnych językach górnołużyckim i czeskim – przede wszystkim kalki, ale także półkalki i frazeologizmy zawierające komponent niemiecki. Osobne miejsce poświęca się tzw. skrzydlatym słowom pochodzenia niemieckiego należącym do zasobów frazeologicznych tych dwóch języków. Zgromadzony materiał pokazuje, że wszystkie wymienione typy frazeologizmów istotnie te zasoby wzbogacają.