Біблійні антропоніми й топоніми в українській мові: основні вектори розвитку досліджень

This article considers the main features of the functioning and development of biblical anthroponyms in the modern Ukrainian language. On the one hand, proper names associated with religion serve to reflect the religious map of the world; on the other – they undergo desacralization and resacralization. This means that their pragmatic potential can expand and they can acquire non-religious semantics. As precedent names, biblical anthroponyms and toponyms reveal their pragmatic potential, first of all, in the belles-lettres style. Despite the conservatism of academic style, biblical anthroponyms function there as well, enriching scientific terminology. In the publicist style, biblical proper names are often used in strong text positions of headings. Most of the analysed units are used as symbols. Semantic and connotative amplitudes of biblical onyms are so wide that they have become the object of word game resulting in polysemy of some units and even their enantiosemy.

W artykule analizuje się podstawowe cechy funkcjonowania i rozwoju biblijnych nazw osobowych we współczesnym języku ukraińskim. Nazwy własne związane z religią z jednej strony służą do odzwierciedlenia religijnego obrazu świata, z drugiej strony są poddawane desakralizacji i resakralizacji. Proces ten stwarza możliwość rozszerzenia ich potencjału pragmatycznego i uzyskania przez nie semantyki pozareligijnej. Biblijne antroponimy i toponimy stanowiące precedensowe nazwy własne realizują swój potencjał przede wszystkim w stylu literackim. Pomimo konserwatyzmu charakterystycznego dla stylu naukowego także w nim funkcjonują biblijne antroponimy i toponimy, które wzbogacają terminologię naukową. Biblijne nazwy własne w stylu publicystycznym są często wykorzystywane w wyrazistych tekstowych pozycjach nagłówków. Większość przeanalizowanych jednostek spełnia rolę symbolu. Semantyczne i konotacyjne amplitudy biblijnych onimów są na tyle pojemne, że stały się obiektem gry słownej prowadzącej do wieloznaczności, a nawet enancjosemii niektórych jednostek.