Uszkodzenia budynków i deformacje terenu wywołane eksploatacją górniczą w silnie naruszonym górotworze w dzielnicy Wirek w Rudzie Śląskiej

Początki eksploatacji węgla na Górnym Śląsku sięgają XVIII w. Jedna z najstarszych kopalń Górnego Śląska - kopalnia Brandenburg - powstała na terenie dzisiejszej Rudy Śląskiej w 1752 r. Od tamtej pory, po dziś dzień pod miastem trwa wydobywanie węgla kamiennego. Z uwagi na silne naruszenie górotworu, opracowanie prognoz oddziaływania eksploatacji jest coraz trudniejsze. Jednocześnie projektowanie eksploatacji uwzględniać musi coraz ostrzejsze warunki, wynikające z konieczności ochrony powierzchni. Podczas wydobycia prowadzone są obserwacje geodezyjne ruchów powierzchni oraz nadzór budowlany nad obiektami szczególnie zagrożonymi. Zgromadzony dzięki tym pomiarom materiał badawczy, oprócz funkcji bieżącego monitorowania stanu powierzchni i budynków, stanowi źródło informacji o sposobie i wielkości oddziaływania eksploatacji na powierzchnię silnie naruszonego górotworu. Wiedza ta jest cenna zwłaszcza w aspekcie przewidywania skutków kolejnych, projektowanych prac wydobywczych. W artykule przedstawiono analizę wpływu eksploatacji podziemnej, prowadzonej w górotworze naruszonym, na powierzchnię oraz unikalną zabudowę dzielnicy Wirek w Rudzie Śląskiej. Analiza przeprowadzona została w oparciu o wyniki pomiarów geodezyjnych, prowadzonych przez służby miernicze KWK Pokój. Omówiono metodykę prowadzenia tych pomiarów oraz jej przydatność dla oceny oddziaływania eksploatacji.

Mining operations in the Ruda Śląska region lasts from about 300 years. Therefore the surrounding rock mass are strongly affected. For this reason is very difficult to determine the effects of future exploitation. The paper describes the analysis of the influence of the underground exploitation on the land surface and the urban development. Analysis was related to the south area of the Wirek district. Considerations based on the results of geodesic surveys, in situ observations and photographical documentation of buildings. Geodesic measurements were carried out on the earth's measuring line and the points embedded in the walls of buildings. The analysis shows the large deformation of the surface and strong damage to buildings. The effects of the mining operation reached well above the forecast.