Technologiczne i prawne aspekty wznawiania oraz ustalania przebiegu granic działek ewidencyjnych

Praca przedstawia technologiczne i prawne podstawy wykonywania prac geodezyjnych związanych ze wznawianiem znaków granicznych, wyznaczaniem punktów granicznych oraz ustalaniem przebiegu granic działek ewidencyjnych. Omówiono poszczególne przypadki związane z pomiarami granic działek oraz czynności, jakie wykonuje geodeta, w zależności od stanu znaków granicznych na gruncie, a także istniejącej dokumentacji geodezyjno-prawnej. Przypadek pierwszy dotyczy sytuacji, kiedy na gruncie znajdują się nienaruszone znaki graniczne, utrwalone w związku z ustaleniem granicy nieruchomości według stanu prawnego lub w związku z ustaleniem przebiegu granic działek do celów ewidencji gruntów i budynków. Przypadek drugi ma miejsce, kiedy znaki graniczne zostały przesunięte, uszkodzone lub zniszczone, jednak istnieją dokumenty pozwalające na ich wznowienie. Przypadek trzeci – kiedy brak jest dokumentacji, na podstawie której ujawnia się przebieg granic działek w ewidencji gruntów i budynków, lub zawarte w operacie ewidencyjnym dane nie są wiarygodne, albo nie odpowiadają obowiązującym standardom technicznym – związany jest z koniecznością ustalenia przebiegu granic działek ewidencyjnych. Ustalenie przebiegu granic działek ewidencyjnych może nastąpić w dwóch trybach – ustalenie przebiegu granic działek do celów ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomości) oraz – ustalenie przebiegu granic nieruchomości w postępowaniu rozgraniczenia nieruchomości, mającego na celu ustalenie przebiegu granic według stanu prawnego. Na podstawie omówionych uwarunkowań wynikających z przepisów prawnych i technicznych, związanych z zachowaniem określonych dokładności pomiarów punktów i linii granicznych oraz na podstawie przeprowadzonych prac geodezyjnych przyjętych do ośrodków dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, dokonano oceny istniejącej sytuacji. W celu zlikwidowania niespójności występujących w przepisach prawnych i technicznych – dotyczących ustalania przebiegu granic działek, wynikających przede wszystkim z braku odpowiedniego rozróżnienia granic ustalonych według stanu prawnego od pozostałych granic działek ujawnianych w katastrze nieruchomości – zaproponowano niezbędne do przeprowadzenia zmiany w obowiązujących przepisach prawnych.

This article presents technological and legal aspects of geodesic works related with renewing, marking out of landmarks and establishing borders of lands parcels. In this dissertation were discussed individual cases related with measurement of boundaries and actions that geodesist executes, depending on condition of landmarks and existing geodesic- legal documentation. First case is related with situation when landmarks are not displaced, confirmed by demarcation of boundaries, which was established according to judicial decision or for cadastre purposes. Second case is connected with situation when landmarks were moved, damaged or destroyed although all documentation exists, so can be used to renew them. Third case is related with lack of proper documentation, which reveals delimitation of boundaries in land records or those data are not credible or do not meet the requirements of technological standards. In this sort of situation is necessary to delineate boundaries of lands parcels. Delimitation of boundaries can be made in two procedures – delimitation for lands and properties for cadastre purposes and demarcation of boundaries by judicial decision. An assessment of the actual situation is based on technical regulations and on real geodesic works. In order to eliminate incoherence of technologically – legal area of borders of land parcels – which are result of lack of proper distinguish of boundaries locations for purposes of cadastre from boundaries demarcations established by judicial decision – propositions of changes in existing regulations are also indicated.