Miejsce dziecka i nauczyciela w placówkach montessoriańskich

W części teoretycznej artykułu został przedstawiony zarys koncepcji pedagogicznej Marii Montessori, natomiast w części empirycznej dokonano opisu przebiegu badań własnych oraz zaprezentowano wyniki. Badania autorskie miały na celu uzyskanie aktualnych informacji na temat funkcjonowania placówek działających według założeń koncepcji pedagogicznej Marii Montessori w Polsce. Informacje te zostały uzyskane za pomocą wywiadów z osobami, które związane są na co dzień z placówkami montessoriańskimi (przedszkolami, szkołami). Analiza materiału empirycznego ujawniła, że rodzice i nauczyciele postrzegają ich funkcjonowanie, afirmując takie kategorie kluczowe dla tej koncepcji jak: samodzielność dzieci, indywidualizacja pracy dziecka, samodyscyplina dzieci, wspierająca rola nauczyciela, pogłębiona weryfikacja osiągnięć edukacyjnych. Natomiast zarówno pozytywne, jak i negatywne znaczenie nadają trzem innym ważnym kategoriom: swoboda działania dziecka, relacje między dziećmi, indywidualne podejście nauczycieli do dziecka.

The theoretical part of the paper presents an outline of Maria Montessori's pedagogical concept, while the empirical part describes the course of her own research and presents its results. The author's research was aimed at obtaining up-to-date information on the functioning of institutions operating according to the assumptions of Maria Montessori's pedagogical concept in Poland, from people who are associated with Montessorian institutions (kindergartens, schools) on a daily basis. The analysis of empirical material revealed that parents and teachers perceive their functioning by affirming such key categories as: children's independence, individualization of child work, children's self-discipline, supporting role of the teacher, in-depth verification of educational achievements. On the other hand, both positive and negative meanings are given to three other important categories: the child's freedom of action, relationships between children, and the individual approach of teachers to the child.