Kryzys autorytetu nauczyciela – konsekwencje i wyzwania wobec edukacji dla zrównoważonego rozwoju

Nowadays appreciating an authority undergoes perspective and relative assessment. Officially it is stated that we not only face an authority crisis but even lack of it. Due to the above, current education may require much more than ever before to give attention to theoretical and practical aspects of a teacher authority which in times of social and cultural changes together with innovative ideas towards a balanced development, still faces entirely new demands in an approach both towards knowledge and the student. Thus, the aim of the research was an attempt to learn about opinions and attitudes of primary and upper secondary school students on the issue of contemporary teacher authority. The study comprised 158 students including: primary school (N = 87) and upper secondary school (N = 71). The results revealed that even though there is an authority crisis, children and the youth need teachers who may be perceived as a role model. In view of the aims and tasks resulting from the idea of a balanced growth there appears an obvious need to regain proper respect of a teacher authority. Moreover, an authority, which denotes a significant source of educational influence, should not become the aim in itself but the meaning of teacher’s actions.

Aktualnie uznanie autorytetu podlega perspektywicznej i relatywnej ocenie. Oficjalnie mówi się o kryzysie autorytetu nauczyciela, ale i o jego braku. Dzisiejsza edukacja – być może bardziej niż kiedykolwiek – wymaga zatem pochylenia się nad teoretycznymi i praktycznymi aspektami autorytetu nauczyciela, który w dobie zmian społeczno-kulturowych i wyzwań edukacji dla zrównoważonego rozwoju staje przed zupełnie nowymi wymaganiami w podejściu do wiedzy i ucznia. Stąd też celem podjętych badań była próba poznania opinii i postaw uczniów ze szkół podstawowych i średnich na temat autorytetu współczesnego nauczyciela. Badaniami objęto 158 uczniów szkoły podstawowej (N = 87) i szkoły średniej (N = 71). Wyniki badań wykazały, że – mimo obserwowanego kryzysu autorytetów – zarówno dzieci, jak i młodzież potrzebują nauczycieli będących godnymi naśladowania wzorami osobowymi. Wobec celów i zadań, wynikających z idei edukacji dla zrównoważonego rozwoju, pojawia się więc oczywista potrzeba przywrócenia należnej rangi autorytetowi nauczyciela. Należy podkreślić, że autorytet, stanowiąc istotne źródło wpływu pedagogicznego, powinien stawać się nie celem, lecz sensem działań nauczyciela.