Parki narodowe – wnioski de lege ferenda (cz. I)

Niniejszy artykuł ma na celu syntetyczne i krytyczne omówienie proponowanej zmiany stanu prawnego1 dotyczącej najwyższej formy ochrony przyrody, jaką w Polsce są parki narodowe. Dokonana zostanie w nim ocena, czy nowe regulacje skutecznie zrealizują funkcję ochronną, a jeśli tak, to w jakim stopniu, oraz czy – a jeśli tak, to w jakim zakresie – nowa regulacja usunie ewidentne wadliwości aktualnie obowiązującej ustawy o ochronie przyrody. Rozważania będą prowadzone najpierw poprzez nawiązanie do brzmienia przepisów, a następnie przeprowadzona zostanie krytyka tych rozwiązań z jednoczesnym formułowaniem wniosków de lege ferenda. Zamysł autorki zakłada opracowanie tematyki w ramach cyklu artykułów. Zabieg ten uzasadniony jest obszernością regulowanych ustawą zagadnień. Pierwszy z artykułów, przedłożony do Państwa rąk, wyjaśnia wybrane problemy dotyczące tworzenia parków narodowych, reżimu prawnego tej formy ochronnej oraz systemu wyłączania obowiązywania zakazów. Wyniki zaprezentowanej analizy nie były dotychczas prezentowane czytelnikom i obejmują wyłącznie prawo polskie. Nowatorski charakter tych badań wynika z faktu, że tematyka ta nie stanowi przedmiotu opracowań w doktrynie.

The article aims to synthetically and critically discuss the proposed change in the legal status regarding the highest form of nature protection in Poland, i.e. national parks. The article will assess whether the new regulations will effectively ensure the protective function, and if so, to what level, and whether – and if so, to what extent – the new regulation will remove evident defects of the currently binding Nature Protection Act. The discussion will first refer to the wording of the regulations, and then the criticism of these solutions will be carried out with simultaneous formulation of de lege ferenda conclusions. The author’s intention is to develop the subject in a series of articles. This approach is justified by the comprehensive nature of the issues regulated by the Act. The first article, hereby submitted to you, explains selected problems concerning the creation of national parks, legal regime of this form of protection and the system of exemption from prohibitions. The results of the presented analysis have not been presented to readers so far and cover only Polish law. The innovative nature of this research results from the fact that these issues are not the subject of studies in legal scholarship.