Refleksja o językoznawstwie kognitywnym w ujęciu humanistycznym i o naukowym aspekcie interdyscyplinarnym

Językoznawstwo kognitywne zaczyna odgrywać coraz ważniejszą rolę w interdyscyplinarnym dyskursie badawczym, uwzględniającym główny przedmiot badań – materię języka i jej zastosowanie na wielu płaszczyznach. Celem artykułu jest wyeksponowanie zakresu problematycznego wspomnianych zagadnień, biorąc pod uwagę przesłanki teoretyczne z zakresu lingwistyki i socjolingwistyki w kontekście rozwoju badań językoznawczych. Liczne egzemplifikacje pojęciowe, służące wyjaśnieniu wybranych zagadnień, uwidaczniają w tym zakresie złożony charakter podanego tematu, jednocześnie wskazując na jego powiązania z szeroko rozumianą myślą humanistyczną. Autor odwołuje się do niektórych założeń współczesnej humanistyki, zaznaczając przy tym konieczność powiązania nowych postulatów badawczych w zakresie językoznawstwa kognitywnego z podmiotem badań – uczestnikiem procesu komunikacji. Przedstawia ponadto metodologiczne dylematy poznawcze wynikające z rozwoju języka kognitywnego, poruszając przy tym problem relacji kognitywizmu wobec innych dziedzin wiedzy. Podkreśla interdyscyplinarny charakter powiązań łączących niektóre aspekty wybranych dyscyplin badawczych i dyscyplin stosowanych w praktyce zawodowej. Metodologiczną przesłanką, obejmującą analizę piśmiennictwa oraz operowanie aparatem pojęciowym z zakresu językoznawstwa, był dobór odpowiedniej terminologii zawierającej w sobie aktualne odniesienia do funkcjonowania kognitywizmu w aspekcie komunikacji. Jak wskazano powyżej, wyniki badań zostały zaprezentowane w formie wniosków z analizy lektury przedmiotowej, w której odwołano się do kwestii wymagających wyrazistego podkreślenia.

Cognitive linguistics is becoming more and more important in the interdisciplinary research discourse concerned with the main research object, i.e. the matter of language and its use on a variety of levels. The aim of this article is to point to problem areas of the aforementione dissues, taking into consideration the theoretical linguistic and sociolinguistic premises in the context of the linguistic research development. Numerous conceptual exemplifications, used in explaining selected issues, reveal a complex character of the issue at hand, and, at the same time, point to the interrelation with a broadly understood humanistic thinking. The author refers to the selected assumptions of the modern humanistic research, showing the necessity to connect the new findings of cognitive linguistics with the object of the research, i.e. the participant of the communication process. Moreover, the author presents methodological cognitive dillemas resulting from the development of the cognitive terminology, discussing the issue of the relationship between cognitivism and other branches of science. The author highlights the interdisciplinary character of the links between some aspects of research branches and the ones that are used in professional contexts. The methodological premise, consisting of the analysis of writing and operating the linguistic terminology, is the selection of appropriate terminology including modern references to the functioning of cognitivism in communication. As shown above, the research results are presented as conclusions from the analysis of sources that refer to issues requiring high lighting.