Ochrona interesu prawnego związanego z przynależnością do wspólnoty samorządowej

W niniejszym opracowaniu została poruszona problematyka ochrony interesu prawnego związanego z przynależnością do wspólnoty samorządowej (interesu lokowanego w płaszczyźnie ustrojowej). W pierwszej części artykułu przedstawiono konteksty uczestnictwa w samorządowych formach demokracji bezpośredniej. W kolejnej części pracy wskazano inne przykłady instytucji, które mogą służyć ochronie interesu prawnego z powołaniem się na przynależność do wspólnoty samorządowej. Celem pracy było zidentyfikowanie i wyróżnienie przypadków, w których powołanie się na przynależność do wspólnoty samorządowej jest wystarczające do treściowego skonstruowania interesu prawnego o ustrojowym pochodzeniu czy o ustrojowym charakterze. Przeprowadzona analiza pozwoliła jednak również na zidentyfikowanie i wyróżnienie interesu ustrojowego w ujęciu formalnym, lokowanego w płaszczyźnie prawa ustrojowego, opartego na samej przynależności do wspólnoty samorządowej (przy uwzględnieniu kluczowych atrybutów samorządowego administrowania, takich jak korporacyjność i samorządność). Interes ustrojowy członka wspólnoty samorządowej już w ujęciu merytorycznym (treściowym) – podobnie jak (poprzedzający go) jego formalny odpowiednik – wywodzony jest z przynależności do wspólnoty samorządowej i dotyczy bezpośrednio tej przynależności, tyle że sprowadzony jest do oddziaływania wpływającego bezpośrednio na merytoryczne aspekty samorządowej formy działania. Prowadzone rozważania objęły swoim zakresem również publiczne prawa podmiotowe w odniesieniu do możliwości udziału mieszkańców – członków wspólnoty samorządowej w sprawowaniu władzy publicznej oraz możliwości współdziałania z administracją publiczną w załatwianiu niektórych spraw publicznych. W pracy została zastosowana głównie analityczno-dogmatyczna metoda badań. W artykule wykorzystano opracowania monograficzne i artykuły naukowe z zakresu nauki prawa administracyjnego oraz orzeczenia sądów administracyjnych.

This study addresses the protection of the legal interest related to membership in a self-government community. The first part of the article discusses the contexts of participation in self-government forms of direct democracy. The next section of the article provides other examples of institutions that can protect the legal interest arising from membership in a territorial self-government community. Ultimately, the aim of the study has been to identify and distinguish cases in which membership in a self-government community is sufficient for formulating the content of a legal interest of systemic origin/systemic nature. The analysis has also allowed for the “prior” identification and distinction of a systemic interest in formal terms, located at the level of systemic law, based on the membership in a self-government community (considering the key attributes of self-governing administration, such as corporateness and self-governance). The systemic interest of a member of a self-government community in substantive (content-related) terms, just like its (preceding) formal counterpart, is derived from and directly concerns membership in a self-government community, with the proviso that it is understood in terms of an influence directly affecting the substantive aspects of the self-governing form of action. The discussion also covers public subjective rights in the context of the possibility of participation of residents – members of the self-governing community – in the exercise of public authority and the possibility of interaction with the public administration in settling certain public matters. The article uses primarily an analytical-dogmatic research method. It draws on monographs and scholarly articles on the studies of administrative law and administrative court judgments.