Міф царыцы Кацярыны ў беларускай прасторы

The article is an attempt to study the process of creation, introduction and transformation of Katherine’s myth in modern Belarusian spaces. The authors analysed various types of legends concerning this historical character. Special attention is paid to the understanding of the mechanisms of her mythicizing. The article deals with different types of legends, which are finally classified into two major subtypes: toponyms which are in different ways related to the tsarina, and legends that tell us about different events and actions she took part in within the Belarusian territories. The article is provided with numerous examples to illustrate these cases.

W artykule został zbadany proces powstawania, wprowadzania, transformacji mitu o carycy Katarzynie II we współczesnej przestrzeni białoruskiej oraz jego formy. W tym celu dokonano analizy różnego rodzaju legend poświęconych tej postaci historycznej, jak również mechanizmów ich powstawania i rozpowszechnienia. Autorzy zwracają uwagę na główne przejawy utrwalenia tego mitu w społeczeństwie. W artykule stwierdza się, że w ogólnej liczbie legend i opowieści o Katarzynie II można wyróżnić dwa główne bloki: toponimy w taki czy inny sposób powiązane z Katarzyną II oraz legendy o wydarzeniach historycznych, w których brała ona udział lub miała z nimi coś wspólnego. Przykłady takich legend i tradycji ilustrują tezy zawarte w tekście.

У артыкуле даследуецца працэс узнікнення, укаранення, трансфармацыі і формы міфу пра царыцу Кацярыну ІІ у сучаснай беларускай прасторы. Дзеля гэтага аўтарамі былі прааналізаваны розныя віды паданняў і легенд, прысвечаных гэтай гістарычнай постаці, а таксама даследаваны механізмы іх з’яўлення і пашырэння. Аўтары звяртаюць увагу на асноўныя праявы гэтага міфу ў грамадстве. У артыкуле вызначана, што ў агульнай колькасці легенд і паданняў пра Кацярыну ІІ можна вылучыць два асноўныя блокі: тапонімы, якія так ці інакш звязаныя з Кацярынай ІІ, і легенды пра гістарычныя падзеі, у якіх яна прымала ўдзел альбо мела да іх нейкае дачыненне. Прыклады такіх легендаў і паданняў ілюструюць прыведзеныя ў тэксце тэзісы.