A watchmaker-dynamitard: From the Gałąź zachodnia [The Western Branch] archive

Hauptowskie ineditum z archiwum autora: rozdział z gotowej do druku w roku 1990, ale nigdy nie wydanej książki o polskiej literaturze emigracyjnej zatytułowanej Gałąź zachodnia. Próba pokazania odrębności pisarstwa Zygmunta Haupta poprzez takie cechy, jak malarskość i muzyczność, podwójność narracji, sugestia (złudna) autobiograficzności, ukryta erudycja, krajobraz historyczny, technika filmowa, łączenie tematyki kresowej z kulturą śródziemnomorską, odwołania do powieści młodzieżowych. Porównanie z twórczością Andrzeja Bobkowskiego prowadzi do sformułowania, ujętej już w tytule, podskórnej sprzeczności między tendencjami anarchistycznymi w dziele Haupta a właściwym mu jako artyście dążeniu do precyzji.

An unpublished essay about Haupt found in the critic’s archive: it is a chapter from a book titled Gałąź Zachodnia [The Western Branch] on Polish émigré literature, ready to print in 1990, but never published. The essay discusses the distinct features of Zygmunt Haupt’s prose, such as its artistic and musical qualities, complex narrative structure, (false) autobiographical tropes, hidden erudition, historical landscape, cinematic techniques, borderland and Mediterranean themes, and references to adventure novels. Haupt’s prose is also compared with the works of Andrzej Bobkowski, which allows the critic to discuss the contradiction, also emphasized in the title of the essay, between Haupt’s anarchist tendencies and his quest for perfection and precision in a work of art.