From Data to Scenarios: On the “Imaginative Coefficient” of Futurology

This article reconstructs the historical circumstances that led to the emergence of futurology, as a distinct field of research, and of Herman Kahn’s scenario analysis, as an investigative tool alternative to trend analysis. Two main paradigms characterized prospective thinking up to the mid-20th century, a historico-literary one that emphasized the importance of imagination and artistic talent, and a technical-scientific one that favored the rigorous analysis of data and precision of forecasts. After the Second World War, these two paradigms found a virtuous synthesis in scenario analysis, a halfway approach between literary arts and science. The author argues that the use of imagination and creativity does not undermine the scientific status of futurology, just as it does not put in jeopardy that of other sciences. He also introduces the term imaginative coefficient to indicate a fundamental ingredient of prospective thinking and provides the theoretical basis of this concept.

Futurologię zdają się charakteryzować dwa główne paradygmaty: historyczno-literacki, który podkreśla znaczenie wyobraźni i talentu artystycznego, oraz techniczno-naukowy, który sprzyja rygorystycznej analizie danych i precyzji prognoz. Artykuł ten pokrótce przedstawia ewolucję tych dwóch paradygmatów i pokazuje, w jaki sposób znalazły one syntezę we współczesnych „analizach scenariuszy”, których inicjatorem jest Herman Kahn. Co więcej, pokazuje, że ten trzeci sposób analizy może zyskać większą świadomość teoretyczną dzięki koncepcji „współczynnika wyobraźni”. Autor rozwija tę koncepcję, biorąc pod uwagę analityczne rozróżnienie historii i poezji wprowadzone w Poetyce Arystotelesa, rolę wyobraźni w nauce podkreślaną przez filozofa Karla Poppera i chemika Jacobusa Henricusa van't Hoffa oraz dwie dobrze znane zasady metodologiczne socjologii , a mianowicie „współczynnik humanistyczny” opracowany przez polskiego socjologa Floriana Znanieckiego i „wyobraźnię socjologiczną” teoretyzowaną przez Charlesa Wrighta Millsa.