Relation de travail académique. Discours sur les relations entre les branches du droit

„Akademicka” umowa o pracę wykazuje szereg odrębności wobec „klasycznej” umowy o pracę regulowanej przepisami Kodeksu pracy. Przepisy nowej ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce stanowią w tym zakresie lex specialis. Swoistość akademickiego stosunku pracy przejawia się tak w sferze stosunków pracowniczych, prawnoautorskich, jak i podatkowych (problemy związane ze sposobem i zakresem stosowania podwyższonych (50%) kosztów uzyskania przychodów). Świadczenie pracy obejmuje bowiem różnego rodzaju działania pracownika – nauczyciela akademickiego. Przepisy Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, które znajdują się w zakresie oddziaływaniem wspomnianych prawnych związków zewnątrzsystemowych, wykazują szczególnego rodzaju dualizm. Przewidują szereg rozwiązań prawnych tak o charakterze restrykcyjnym, jak i preferencyjnym (w wymiarze instytucjonalnym i pracowniczym). Celem badawczym, jaki sobie postawiono, jest przeprowadzenie analizy cech specyficznych tzw. „akademickiego stosunku pracy” z punktu widzenia obu jego stron – instytucji (uczelni), jak i podmiotu (nauczyciela akademickiego – twórcy). Powyższe pozwoli odpowiedzieć na pytanie, czy doszło do ukształtowania się stosunku prawnego sui generis, czy też narastające, międzygałęziowe problemy interpretacyjne są wynikiem nieprawidłowej wykładni, bądź nawet uchybień natury legislacyjnej. Aby uzyskać weryfikowalne efekty badawcze, posłużono się metodą dogmatycznoprawną oraz historyczną.

“Academic” employment contract shows a number of distinctions from the “classical” employment contract regulated by the Labour Code. The provisions of the new Act – Law on Higher Education and Science constitute lex specialis in this respect. The specificity of the academic employment relationship manifests itself both in the sphere of employee relations, as well as tax relations (problems related to the manner and scope of application of increased (50%) tax deductible costs), or copyright law. Provision of work includes various activities of the employee. The provisions of the Law on higher education and science, which are located between the interplay of the above mentioned legal external relations, show a particular kind of dualism. They provide for a number of legal solutions of both restrictive and preferential nature (in institutional and employee dimension). The research objective that has been set is to analyse the specific features of the so-called “academic employment relationship” from the point of view of the institution (university), as well as the subject (academic teacher – creator). The above will make it possible to answer the question whether a sui generis legal relationship has been formed, or whether the growing, interdisciplinary interpretation problems are the result of incorrect interpretation or even shortcomings of legislative nature. In order to obtain verifiable research results, a dogmatic-legal and historical method has been used.

Le contrat de travail « académique » présente un certain nombre de distinctions par rapport au contrat de travail « classique » régi par le Code du travail. Les dispositions de la nouvelle loi sur l’enseignement supérieur et la science constituent une lex specialis à cet égard. La spécificité de la relation de travail académique se manifeste aussi bien dans la sphère des relations de travail, que dans celle des relations fiscales (problèmes liés au mode et au champ d’application de la majoration (50%) des frais déductibles fiscalement), ou encore dans le droit d’auteur. La prestation de travail comprend diverses activités du salarié. Les dispositions de la loi sur l’enseignement supérieur et la science, qui se situent à l’intersection des relations juridiques externes susmentionnées, présentent un type particulier de dualisme. Ils prévoient un certain nombre de solutions juridiques de nature à la fois restrictive et préférentielle (dans la dimension institutionnelle et celle des employés). L’objectif de recherche fixé est d’analyser les spécificités de ce qu’on appelle la « relation d’emploi académique » du point de vue de l’institution (université), ainsi que du sujet (enseignant académique – créateur). Ce qui précède permettra de répondre à la question de savoir si un rapport juridique sui generis s’est formé, ou si les problèmes d’interprétation interdisciplinaires croissants sont le résultat d’une interprétation incorrecte ou même de lacunes de nature législative. Afin d’obtenir des résultats de recherche vérifiables, une méthode dogmatique-juridique et historique a été utilisée.