Alkilorezorcynole ziarna zbóż — ich znaczenie w żywności i paszy

Alkilorezorcynole (AR), stanowią grupę lipidów fenolowych, których znaczne ilości znajdują się w całym ziarnie zbóż. Największą zawartością tych związków charakteryzuje się ziarno żyta (360–2180 mg/kg), mniejsze ilości są znajdowane w ziarnie pszenżyta (294–1145 mg/kg) i pszenicy (268-943 mg/kg), a znacznie mniejsze w ziarnie jęczmienia (32–152 mg/kg). Na ogół nie stwierdza się ich obecności w ziarnie owsa. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych ubiegłego stulecia z uwagi na stwierdzoną wysoką zawartość AR w życie oraz niską wartość paszową tego zboża przypisano AR rolę składnika antyżywieniowego. Intensywne prace wielu zespołów wykazały w późniejszych latach, że czynnikiem odpowiedzialnym za niską strawność i przyswajalność wszystkich składników pokarmowych w przewodzie pokarmowym zwierząt monogastrycznych, w szczególności związków energetycznych w dietach opartych na ziarnie żyta jest wysoka zawartość frakcji arabinoksylanów rozpuszczalnych w wodzie, odznaczająca się dużą wodochłonnością i wysoką lepkością w środowisku wodnym. W dzisiejszych czasach AR budzą ponownie duże zainteresowanie jako ważny składnik bioaktywny żywności i potencjalny biomarker spożycia produktów całoziarnowych. Z uwagi na różnice w składzie homologicznym AR pomiędzy pszenicą a żytem, rozważana jest możliwość użycia ich do identyfikacji rodzaju spożytego ziarna. Jako grupa związków fenolowych AR wykazują silne właściwości antyoksydacyjne, ale także antybakteryjne i antymutagenne.

Alkylresorcinols (AR) are a group of phenolics lipids, found in substantial amounts in whole grain of cereals. Rye grain is characterised with the greatest content of these compounds (360–2180 mg/kg), while lower content has been found in triticale (294–1145 mg/kg) and wheat (268–943 mg/kg), and much lower in barley (32–152 mg/kg). In general, alkylresorcinols are not present in oat. In years of the sixties and seventies of the previous century, AR have been assigned a role of antinutrients in animal feeding, which was related to their high content and poor feeding quality of rye grain. The studies of many scientific groups, conducted later on, have shown that low digestibility and availability of all nutrients and in particular the energetic compounds in the intestinal tract of monogastric animals, in diets based on rye grain is a result of very high content of water-soluble fraction of arabinoxylans, that are characterized by a great water holding capacity and high viscosity in the aquatic environment. Nowadays, AR have been arousing again a great interest, as an important bioactive component of food and potential biomarker for consumption of wholegrain products. Due to the differences in the homologue composition between wheat and rye, AR are considered to be used to identify the type of grain consumed. As a group of phenolic compounds the AR are a strong antioxidant, but they have also antibacterial and antimutagenic properties.